1. Was tevooren maer een bijeencompste geweest opte welcke mits de absentie van verscheyden leeden nyet dan eenige advijsen van buyten gecomen waeren geleesen ende daermeede de vorder bijeencompste uytgestelt tot deese jegenwoordige weecke.

2. Op huyden hebben zes gedeputeerden van de steeden nyeuwe comparanten de eedt van getrouwicheyt nae ouder gewoonte ghedaen, te weeten een van Haerlem, Delfft, Goude, Alckmaer, Hoorn ende Edam. Van Alckmaer den dijckgraeff Sonnevelt, van Hoorn doctor Hovius ende van Edam den burghermeester Jan Mieusz.

3. Is meede geleesen zeeckere missive van den heer van Ribencourt secretaris van den coningh van Spagnen, geschreeven tot Brussel van date den 9^en februarii 1640 door den schout van Rosendael overgebracht, weesende een antwoort opt ’tgunt van deese zijde concernerende de wissel van de Spaensse ende weederzijtse gevangenen is voorgeslaegen, van innehouden dat den coningh van Spagnen om verscheyden reedenen ende voornaemelijcken omdatte practijcquen van wisselinge eenige jaeren herwert anders leyt ende dat Sijn Ma.^t van Vranckrijck selff tevreeden is de gevangens van deese vloote tot Grevelingen te leeveren, nooyt en zal noch can verstaen dat alle gevangens in Europa onder deese wissel souden worden beghreepen, veelmin dat alle dezelve gevangenen weeder naer Spagnen souden worden gebracht, al souden se alle binnen deese landen sterven. Hierop gedelibereert zijnde is verstaen ende goedgevonden alvooren in deesen eenige veranderinge te doen, met Zijn Hoogheyt de saecke naerder te communiceren ende daervan te rapporteren. Werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren van Dort, Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn.

4. Is meede geleesen seeckere missive van de Staten-Generael, versoeckende furnissement van de quote in ’t eerste halff millioen bij petitie van den Raedt totte leegerlasten geyscht omme het leeger bijtijdts in ’t velt te connen brengen ende nae deliberatie verstaen datte petitie van ’t jaer 1640 in omvraege gebracht zijnde, alsdan op dit versoeck meede zal worden gelet.

5. Is geleesen zeecker missive van den Hooghen Raedt recommanderende ten hooghsten dat toch eyntelijck geprocedeert magh worden tot nominatie van personen in de vacerende president- ende griffiersampten, alsso om ’t cleyn getal van de raedsheeren veele saecken van justitie daerom lijden ende stilstaen moeten, tot geen cleyn interest van de ingeseetenen deeser provintie. Versochten vorders dat oock tottet vacerende raedsheersampt van den heer Opmeer saligher nominatie moght werden gedaen, daertoe voorslaende den persoon van Cornelis van Beveren, Loenius, Dedel, Schaep, Audesteyn, Ricxen ende Joris Doublet. Doch so de heeren Staten daerbuyten geneegen moghten zijn te ghaen, dat daervan alvooren verwittight moghten werden volgens ’t 6^e articule van haer instructie ende de jonghste aenschrijvinge aen haer ghedaen om haer dienthalven naerder te mogen informeren. Is nae deliberatie goedtgevonden dattet point van beschrijvinge hiervan spreeckende eerstdaeghs in omvraeghe gebracht zal werden, werdende de leeden versocht haer dienthalven met malcanderen te willen conformeren. Belanghende ’t vorder versoeck dat overgenomen werdt om de leeden daeruyt copye te gheeven die ’t begheeren, sonder nochtans eenige nyeuwigheden te advoieren off den Raedt meerder gesagh toe te staen als haer van oudts is gedefereert ende toegestaen geweest.

6. Is geleesen zeecker request van den schout van Enckhuysen Sijrop Ockema van inhoude dat bij hem in arrest genomen ende oock voor schepenen beclaeght zijnde zeecker schip geheeten Breda met zijn goederen masteloos uyt Texssel binnen Enckhuysen gecomen, inne hebbende verscheyden vaeten buscruyt ende andere waeren van contrebande, die wel op Marsiliën verconvoyt, maer effenwel tot Vianen off Port à Port in Spagnen gedestineert zijn ende daer oock à droicture gevoert souden geweest zijn; dat schepenen op zijn gedaene calange ’t arrest verclaert hebbende wel ende wettelijcken gedaen te weesen, naederhandt den generael van de convoien Jacob Olffertsz. zijn handen daerinne gesteecken het schip ontroert, volck ingestelt ende alsso heefft doen bewaeren om haer alsso haer recht deur preventie volgens het placcaet verkreegen te ontfutselen, versoeckende daeromme in zijnen faveur het recht van de Graefflijckheyt bewaert te mogen werden. Is nae deliberatie verstaen dat alvooren in deesen te treeden partije daerop binnen corte daeghen off mondelinge off schrifftelijcken sal worden gehoort.

7. Op versoeck van die van Enckhuysen is in plaetse van Willem Willemsz. Houtcooper gesurrogeert in ’t College ter Admiraliteyt van ’t Noorderquartier den E. Quyrijn Taeckesz. ende zijn de ordinaris gedeputeerden ter Generaliteyt gelast op desselffs naeme behoorlijcke brieven van commissie te becomen.

8. Op ’t versoeck van de heeren van Medenblick is in plaetse van Cornelis Tijmonsz. Opperdoes gesurrogeert in ’t College ter Admiraliteyt van ’t Noorderquartier den persoon van Jan Jansz. de Zee met last opte gedeputeerden ter Generaliteyt als vooren.

9. Schepenen ende regenten van Grafft versoeckende alsso zij geen weeshuys hebben ende haer armen uyt gesochte middelen ende onseecker innecoomen moeten onderhouden, dat bij deese vergaderinge haer geconsenteert ende geoctroieert moght werden dat alle de goederen van diegheene die van de armepenningen sijn gevoet sullen nae dode van dezelve aen de armevooghden vervallen ten proffijte van de armen ende noch bij testamente noch ab intestato daervan mogen gediverteert werden. Is nae deliberatie goedtgevonden in deesen te ghaen met distinctie, te weeten dat alle personen die uytter handt ende in ’t geheel van de armevooghden zijn gegoedt, haer nae te laten goederen sullen moeten laeten aen den armen sonder bij testamente daervan te mogen disponeren, maer nyet diegheene die alleenlijck eenigh subsidie daervan jaerlijcx hebben genooten, wel verstaende nochtans indien die van de eerste soorte eenige merckelijcke erffvenisse opcomen moghte, dat alsdan mette armevooghden uytcoop gedaen ende minnelijcken sal werden gecomposeert, alles in conformité van ’t advijs van ’t Hoff.

10. Den colonel Stakenbroeck, Brochem, La Force ende Du Melesteeren[?] over seeckere bilance daerbij verthonende datte oncosten van de bidets ende nae ’t affschaffen van dezelve de compagniën daertegens aengenomen effen hoogh sijn bedraegende, immers dattet verschil nyet meer is als dartien gulden, te weeten de bidets 21.589 £ ende de compagniën ƒ 21.576 £. Versoecken daeromme dat alsnu tot haer betaelinge prompte ordre moght werden gestelt, dan verscheyden leeden adviserende dat in deese bilance uytgelaeten waeren de logijsgelden van de compagniën op Holland gerepartieert een merckelijcke somme bedraeghende, welcke daerop verhooght sijnde soude tegens de resolutie de lasten merckelijck zijn vermeerdert. Ende omme in deesen zeecker te ghaen is goedtgevonden deur Committeerde Raden dit stuck met al zijn leeden naerder te doen examineren ende gehoort het rapport alsdan in de saecke te disponeren so men sal vinden te behooren.

11. Elbert Mathijsz. Ens versoeckende remissie van alle reële lasten ende vrijdom voor altoos van zeecker poldercken van 7 mergen geleegen in Beetser Coogh, bij hem bedijckt ende nu weeder ingebroocken, is verstaen alvooren hierop te hooren ’t advijs van de heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier.

12. Is in deliberatie geleyt het 2^e point van de beschrijvinge spreekende van ’t consent tot reductie van de interesten van de genegotieerde penningen van de penning XVI tegens den penning XX ende daertoe een fons van gereede penningen te vinden van 7 à 800.000 £ uyt vercoopinge van eenige gorsen van de Graefflijckheyt off van eenige aengecoffte heerlijckheeden, off bij verpandinge van domeynen, off bij consent van eenen 200^en penning prompt mits 4 procento voor interest genyeten, off bij negotiatie tegens den penning XX off minder. Des soude men in zes maenden van alle negotiatiën moeten stilstaen ende die haer penningen souden willen lichten, belasten twee maenden tevooren die te moeten opseggen. Ende omme dien onvermindert een fons van 1.200.000 £ voor ’t leeger te vinden, dat men van de verpondinge jaerlijcx bedraegende ƒ 2.400.000 £ daervan 1.600.000 £ totte interesten werden geïmploieert, de resterende 800.000 £ soude mogen opneemen mette restanten van ’t jaer 1638 van de verpondinge in ’t Zuyder- ende Noorderquartier, die so men voorslaet bij de 400.000 £ souden comen te bedraeghen. Des so souden de steeden haer renten ende interesten nyet van de verpondinge affcorten, maer voor dit jaer daervan stilstaen ende haer met obligatiën in plaetse laeten contenteren, als voor deesen is geschiet. Ende soude men om de verpondinge prompter te becomen de betaelers een halff jaer interesten mogen beloven.

Hierop gedelibereert zijnde vonden meest alle leeden den voorslagh van reductie ten hooghsten proffijtelijck ende reputatieus voor den Staet ende oock practicabel te weesen ende daeromme daerinne te connen consenteren; uytgeseyt de heeren van Haerlem, Delfft ende Alckmaer die van opinie waeren dat men nyet wel deur soude connen comen ende dattet al te periculeus was daervan een preuve te neemen. Doch belangende de voorgeslaegen middelen van een fons te vinden waeren de advijsen zeer divers, doch ’t meerendeel daerop uytcomende dattet vercoopen off verpanden van domeynen, heerlijckheeden ende gorssen t’eenemael ongeraeden was, so omdatter geen prompt gelt van comen soude, misschien oock nergens nae soveel als wel van nooden weesen moght, alsmeede omdat sulcx de reductie hinderlijck weesen soude, omdat verscheyden personen dezelve coopende haere capitaelen daeromme souden opseggen daer anders geen occasie toe is, behalven dat bij de Reekencaemer tot betaelinge van de interesten van de 600.000 £ bij haer gelicht, deese partijen nyet en connen missen. Totten 200^en penning waeren oock verscheyden leeden nyet geneegen omdatte veel trains nae hem sleepen soude, daer ter contrariën de penningen tot een fons daer prompt weesen mosten. De meeste inclineerden tot een negotiatie tegens den penning XX om alsso een preuve te neemen van dit werck, daernae de reste alsdan soude werden in ’t werck gestelt. Eenige leeden waeren gelast de consideratiën op dit stuck te moveren te hooren ende daervan aen haer principalen te refereren om naerder last te becomen; andere meenden dat op ’t stuck ende de voorslaegen van ’t fons de leeden eerst eens behoorden te weesen.

Sodat eyntelijck geconcludeert is deese saecke in resumptie te houden tegens mergen om alsdan in naerder omvraege te brenghen off men alvooren op ’t vinden van een fons een besogne zal decerneren off de difficile leeden haer te doen bequaemen tot consent; ’twelck daeghs daeraen voorgedraegen weesende, is bij meerderheyt van de leeden verstaen ende geresolveert dattet consent eerst behoort gedraegen ende nae op ’t vinden van een fons naerder gebesogneert ende zijn mitsdien de difficile leeden versocht haer principalen met alle bequaeme weegen ende middelen meede tot consent te willen beweeghen.

13. Is binnengestaen den lieutenant-admirael Tromp: seyt advijs te hebben uyt Antwerpen datten 12^en deeses twintigh Duynkerkers met volck in zee geloopen zijn om 4000 Spagnerden weder over te brenghen. Beclaeght hem dat geen meerder ijver in deesen bij de regeringe werdt bijgebracht ende dat geen bequaeme vloote in zee is geweest om deese scheepen te connen inhouden; verclaert dat boven 9 à 10 scheepen nyet in zee ende al de reste aen landt ende ongereedt zijn. Versoeckt met allen ernst datte custscheepen weeder in zee gebracht ende in plaetse van de onbequaeme nyeuwe mogen werden gebouwt; dat meede op sijn versoeck in novembris lestleeden ghedaen naerder magh werden geresolveert, te weeten belanghende ’t schoonmaecken ende victaliëren van de custscheepen bij de somer ende waer die sullen invallen ende off als in Zeelandt bij de capiteynen zelffs de victualie verschafft off anders; versoeckt meede dat omme het volck te beeter te courageren de buytpenningen aen dezelve sonder vorder uytstel mogen werden gedistribueert.

Is meede geleesen de resolutie ter Generaliteyt alreede op dit versoeck genomen, bij dewelcke de respective provintiën werden aengemaent alle efficacieuse debvoiren bij den haeren te willen aenwenden om de scheepen onder de vlagge weeder promptelijck in zee te brenghen, ende belanghende de distributie van de buytpenningen was dagh beraempt den 2^en martii op welcke de gedeputeerden van de respective Collegen ter Admiraliteyt beschreeven waeren omme van die materie te spreecken.

14. Ter occasie van dit versoeck is in omvraege gebracht het derde point van de beschrijvinge spreeckende van ’t affschaffen van de directie ende het reduceren van de custscheepen onder de respective Collegen ter Admiraliteyt mits datte penningen daertoe noodigh apart souden werden geadministreert, van ’t schoonmaecken ende revictaliëren van de scheepen bij somertijdt binnen Vlissinge, van ’t prompt uytpresten van dezelve, van ’t distribueren van de buytghelden, van ’t last- ende veijlgelt off havengelt te bevorderen ende van de satisfactie te doen aen de nyeuwe geusen omme dezelve weeder om zee te brenghen.

Waerop bij de leeden verscheydentlijck geadviseert weesende ende die van Amsterdam ende Enckhuysen nyet connende verstaen tottet affschaffen van de directeurs ende het reduceren van de scheepen onder de respective Collegiën ter Admiraliteyt; wij ende andere meede, alvooren tot deeze veranderinge te connen verstaen de betaelinge van de provintiën vast ende zeecker willende gestelt hebben om deese provintie nyet de novo in meerder lasten te engageren. Op ’t schoonmaecken ende revictaliëren van de scheepen bij somertijdt, waeren de leeden meede nyet eens, hoewel Amsterdam conde toestaen dat bij somertijdt tot Vlissingen soude geschieden, uytgeseyt als de scheepen so beschadight moghten zijn dat se vertimmert souden moeten werden; in welcken cas souden moeten invallen daer se originelijck uytgerust zijn.

Sodat eyntelijck geresolveert is deur eenige leeden dit werck wat naerder te doen beschaeven off de veranderinge dienstigh zij ende op wat voet de penningen apart souden connen werden geadministreert; oock off de capiteynen als voor deese het victaliëren nyet en soude connen werden aenbevoolen. Belanghende de reste dat men de aenweesende directeurs van de custscheepen soude doen binnenstaen om uyt dezelve te hooren waer ’t haepert datte zelve soo traegh in zee zijn gebracht. Ende voorts dezelve aenbeveelen alsmeede boven bij de provintiën doen besorghen dat op ’t alderspoedighste uytgeprest mogen werden het distribueren van de buytgelden; werde de Collegen ter Admiraliteyt bevoolen ende voorts verstaen dat men in plaetse van ’t havengelt die van Zelandt door de Staten-Generael tottet last- ende veijlgelt zal doen beweeghen; werde meede seer dienstigh geoirdelt datte Zeeusse cruyssers satisfactie moght werden ghedaen ende voorts een fons beraempt om dezelve weeder in zee te connen brenghen ende onderhouden, daertoe het Generaliteyts cleynzeegel ende andere meer die men soude connen vinden, voorgeslaegen wierde.

15. Ter requisitie van de heeren van Dordrecht is in plaetse van Thomas van den Honert in ’t College ter Admiraliteyt tot Rotterdam gecommitteert ende gesurrogeert mr. Nicolaes Ruysch met last aen de gedeputeerden ter Generaliteyt om desselffs commissie te doen depesscheren.

16. Geleesen weesende het antwoordt ende rescriptie van den heer van Schaegen ende classe van Alckmaer opte requeste van die van Barsinghorn mette gedeputeerden van ’t Noordhollandse synode concernerende het beroep van den predicant Bulaeus aldaer, waeren de 10 leeden van advijs dat men alle deese disputen soude affsnijden ende het beroep zijn voortgangh doen neemen sonder de ongeruste gemoederen langer te fomenteren; de andere 9 leeden meenden dewijl bij dit antwoordt verscheyden nyeuwe faicten wierden geposeert, dat partije daerop alvooren dienden gehoort te werden. Waerop resumptie gedaen weesende off men bij meerder soude concluderen, bleeven de stemmen in gelijck getal tegens malcanderen steecken; sodat de zaecke daeromme opgehouden is in resumptie.

17. De regenten van Wessanen is toegestaen het recht om te moghen verhinderen ende gebieden dat voortaen nyemandt binnen de 60 roeden nae sal mogen timmeren off eenige plantage stellen nae eenige waetermolens toe ende dat sulcx in futurum alleen plaetse sal hebben.

18. Is geleesen een requeste van eenige van de gemeente tot Barsinghorn seggende te comen uytten naeme van 60 personen aldaer, versoeckende dat haer ende den gedeputeerden van de synode van Noord-Hollandt copye moght werden gegeeven van ’t antwoort ende rescriptie van den heer van Schagen cum classe tegens haer ingeleevert om daertegens te mogen seggen. Is meede geleesen een requeste van den heer van Schaeghen cum suis versoeckende een precysen ende corten dingh gestelt te mogen werden op welcken partijen tegens malcanderen mogen werden gehoort ende alsso eyntelijck in de zaecke getermineert. Daerop goedtgevonden is den dagh te stellen op woensdagh toecoomende 14 daeghen, waernae partijen gelast werden haer te reguleren.

19. Op ’t voorslagh bij occasie dat men spreeckt van de reductie van den interesten gedaen, te weeten off men om de verpondinge van ’t jaer 1639 oock de restanten van ’t jaer 1638 ende 1637 promptelijcken te becomen, nyet en soude mogen toestaen een halff jaer interesten voor die promptelijck souden furneren, worde ’tzelve bij de meeste leeden t’eenemael onreedelijck geoordelt ende buyten alle fatsoen, dat men traeghe betaelers soude beneficiëren ende van beeter conditie maecke als eerlijcke luyden die alreede hebben betaelt, ende is daerom geresolveert dit voorslagh te excuseren ende den ontfanghers te lasten om de penninge van deese restanten met allen ijver more solito te doen.

20. In deliberatie geleyt zijnde off men de heeren van Dordrecht te gevalle de middelen van zeeckere dorpen in de Langstrate haer affgenomen ende het comptoir van Mirop geappliceert haer comptoir nyet weeder soude connen toevoegen, conden eenige leeden daerinne toestaen, andere wilden alvooren verstaen de reedenen waerom deese middelen het comptoir van Mirop geappliceert zijn, anderen wilden de zaecke in bedencken houden totdat opte reductie naerder soude zijn geresolveert; soodat om deese dispariteyt de saecke opgehouden is geworden in resumptie.

21. De directeurs van de custscheepen van Amsterdam ende Rotterdam binnenstaende ende gesommeert waer ’t hapert datte zelve scheepen so traegh in see comen, verclaerden die van Amsterdam twee in see te hebben ende noch twee gereedt geweest te zijn om uyt te ghaen, deur den lesten storm ende ijs verhindert zijn geweest ende schadeloos geraeckt die weederom hertimmert ende nu de novo meest gereedt zijn; weesende de resterende 2 scheepen ’t eene een jacht geen last haer toegegeeven ende ’t ander so seer reddeloos thuysgecomen dat noch met timmeren beesigh zijn ende over de 9000 £ sullen costen. Die van de Mase verclaerden van haer vijff scheepen drye in zee te weesen ende de resterende twee ’t eene in de grondt ende ’t ander onbequaem is om t’zee te gebruyken om zijn groote leckheyt die nyet te helpen is.

Hierop gedelibereert zijnde werde goedtgevonden dat meede beschreeven offte affgewacht souden werden de directeurs van ’t Noorderquartier noch absent doch so men meent opte reyse zijnde, omme uyt dezelve te verstaen hoe de zaecke daer leyt ende hierentussen de directeurs van de Mase ende Amsterdam aenghemaent sullen werden allen ijver te willen bijbrenghen datte scheepen sonder vorder uytstel in zee mogen werden geprest.

22. D’zelve directeurs van Amsterdam versochten meede verclaeringe van de heeren Staeten off de directie opte Oost- ende Noordzee zal werden gecontinueert off nyet om tijdelijcken ordre te mogen stellen dat tot secours van de winterlaegers uyt oosten verwacht, tegens de Duynkerckers die daerop soude mogen passen een esquadre dat haest gereedt te maecken is in zee soude mogen werden gebracht. Dan de directeurs van ’t Noorderquartier noch nyet aengecomen zijnde, is goedtgevonden de zaecke uyt te stellen tot derzelver compste.

23. Uytte Generaliteyt is meede gerefereert dat de heeren Staten-Generael ende Zijn Hoogheyt vernoomen hebbende dat in Denemercken groot krijchswervingen werden gedaen ende dat onder andere meede aengenomen werden 6000 matroosen die men onder de handt hier te lande meede aenneempt, daeruyt nyet anders te vermoeden is alsdat den coningh zijn geheeven excessive ende enorme thollen met reedenen nyet connende maincteneren, met machtigher handt sal willen staende houden ende vorder invoeren ende doen stabiliëren, ’twelck alsso voor de gemeene commerciën ende den staet deeser landen onlijdelijck ende ondraeghelijcken is. Dat daeromme de heeren Staten-Generael met Zijn Hoogheyt serieuselijck gebesogneert hebbende opte remediën mette welcke dit voorneemen van den coningh soude connen werden gestuyt, van advijs zijn dat men mette ministers van Sweeden alhier soude mogen trachten te comen in naerder onderhandelinge ende tractaet omme gesaemender handt ’tzelve te weeren; versoeckende daerop te verstaen de intentie van deese vergaderinge. Waerop gedelibereert zijnde verstonden alle leeden dat met groote reedenen de heeren Staten-Generael ende Zijn Hoogheyt over deese saecke becommert waeren als waerdeur deese landen nyet alleen van alle haere navigatie ende commerciën versteecken, maer oock van al haer incomen ende capitaelen ter zee geadvontuurt souden connen werden ontbloot. Die van Amsterdam in specie daerbij voeghende datten coningh generalijck alle thollen heefft verdubbelt: van één twee neemende ende daerboven noch een gulden van elcke hondert £ waerdije, hebbende oock de goederen die voor deese op lasten gereguleert zijn van 24 %[?] ’t last nu tegens 12 doen verhooghen; behalven dat eenige particuliere waren noch veel hoger werden geëxactioneert, de salpeter van 18 rijcxdaelers waerdije moetende geeven 14 à 16 rijcxdaelers ende het zoudt soveel als ’t elders ingecofft is, de plancken nae advenant; welcke saecke so onreedelijck ende ondraeghelijck is dat men gedwongen wert met vrundschap off anders daertegens te ghaen hoe eer hoe liever. Ende noch best bijtijdts de eyeren noch in de hoed hebbende als daernae wanneer het landt t’eenemael verarmt ende hem deur onse middelen het mes moghte sijn in handen gegeeven om ons daermeede de keele aff te steecken.

Conden daeromme nyet alleen haer conformeren mettet gemelte advijs, maer meenden dat teffens de zeesteeden souden mogen versocht werden eens bij malcanderen te willen comen omme haere clachten van de enorme exactiën bij malcanderen te accumuleren, te examineren off dezelve voor de commerciën draegelijcken sijn; so nyet, voor te slaen andere weegen ende remediën meer daerdoor dit voorneemen van den coningh met minne offte anders sal connen werden voorgecomen ende gesteuyt ende is eyntelijck met dit advijs geconformeert ende in dier voegen geconcludeert. Werdende de heere van Noordtwijck gecommitteert om neffens andere provintiën ter Generaliteyt bij de ministers dit werck te bevorderen ende zijn teffens gecommitteert de steeden Dort, Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Hoorn, Enckhuysen ende Medenblick ten fine bij de heeren van Amsterdam voorgeslaegen om van alles rapport gedaen zijnde noch breeder inne te mogen disponeren.

24. De heeren van Dordrecht ende vordere gecommitteerden met Zijn Hoogheyt gecommuniceert hebbende het antwoordt van den heere van Ribencourt uytten naeme van de cardinael-infante op ’t stuck van de wisselinge den schout van Rosendael aen deesen Staet gegeeven ende wat vorders in dat stuck te doen soude staen, doen rapport. Seggen dat Zijn Hoogheyt van advijs is dat men om ’t trots spreecken van de cardinael ende die van d’ander sijde in deese gelegentheyt van tijt weesende het voorjaer daerinne den viant hem van sulcken meenighte van volck merckelijck soude connen dienen tot nadeel van deesen Staet, nyet en behoort toe te gheeven omme hem bij indirecte weeghen nyet te doen toecomen het effect van zijn desseyn ende voorneemen, nyet anders weesende als de landen aen d’ander sijde met Spaensch guarnisoen te vervullen ende de ingebooren natiën daeruyt te trecken ende dat men daeromme behoort te persisteren bij voorghaende resolutie ende geenssints toestaen dat eenige Spagnerden onder een ander conditie als weeder nae Spagnen overgevoert te werden souden werden ontslaegen.

Waerop gedelibereert zijnde hebben alle leeden met dit advijs geconformeert, uytgeseyt Enckhuysen die om de meenichte van gevangenen uyt haer stadt aen d’ander sijde sittende wat scrupuleus waeren op deese saecke te resolveren; versoeckende alvooren te concluderen dat met haer principalen dit advijs moghten communiceren ende is ten selven fine de conclusie noch opgehouden geweest.

25. Is geleesen een missive van den generael van de convoien Jacob Olffertsz. aen den Staten-Generael geaddresseert bij dewelcke naerder bericht ghedaen wierde van de constitutie van ’t schip Breda tot Enckhuysen ingehaelt ende gearresteert ende verhaelt dat daerinne bevonden waeren 60 halffvaeten cruyts voor coopluyden reeckeninge tot Amsterdam op Marsiliën verconvoyt ende noch 50 halffvaeten voor reeckeninge van ’t schip; dat bovendien meede daerinne bevonden waeren eenige hellebarden, quantiteyt pistolen ende 1200 schoppen off spaeden ende misschien noch meer in gevonden soude werden so de officier van Enckhuysen moght werden gelast alle beletselen aff te doen, daertoe versoeckende hem de handt gebooden te mogen werden, verclaert dattet voorneemen [van] geheeten Jan Christiaensz. is geweest om daermeede nae Vianen in Portugal te ghaen, alwaer den broeder van Jaspar Robijn is woonende, schoon de convoy-cedullen houden op Marsiliën, daervan effenwel de waerheyt ter contrariën claer genoch uyt alle circumstantiën can werden gespeurt.

Is meede geleesen een missive van de raden ter Admiraliteyt in ’t Noorderquartier, meede raeckende dit subject ende versoeckende van gelijcken dat den officier tot Enckhuysen gelast moght werden zijn handen daervan te ontslaen ende de obstaculen wegh te neemen, opdatt bij den fiscaels-generael de saecke ten vollen ontdeckt ende de onreedelijcke baetsoeckentheyt van eenighe coopluyden tot groot nadeel van ’t landt aengeleyt aen de dagh gebracht magh werden. Doch is nae deliberatie verstaen deese zaecke op te houden totdat opte requeste van den gemelten schout het antwoordt van den generael Olffertsz. naerder zal weesen becomen.

26. Is daernae bij den heer Beveren rapport ghedaen van ’tgunt ter occasie van dit aengehaelde schip Breda geduurende ’t affweesen van de vergaderinge ter Generaliteyt gebesogneert ende goedtgevonden is. Te weeten dat vooreerst goedtgevonden ende geresolveert is met Zijn Hoogheyt, daer eenige daertoe gecommitteert, naerder te communiceren bij wat weegen ende middelen het overvoeren van ghoederen van contrebande nae Spaenssche plaetsen ende havenen best soude connen werden gestuyt ende verhindert, wat straffe men soude mogen decerneren tegens de raeden ter Admiraliteyt zelff die eenige pasporten daertoe moghten verleenen, mitsgaders hoe te procederen tegens de vervoerders, te weeten de coopluyden, schippers ende bootsvolck haer daertoe laetende gebruycken.

Dat deese communicatie voltrocken zijnde ter Generaliteyt vervolgens bij de zes andere provintiën seecker concept was beraempt van een nyeuw placcaet bij ’twelcke daertegens soude connen werden voorsien, weesende in effecte een renovatie van vorige placcaten anno 1591, 1597 ende 1622 op dit subject geëmaneert; behalven dat van nyeus tegens de raden ter Admiraliteyt gedecreteert wordt indien contrarie dit placcaet eenige pasporten van sodanige waeren op viandtelijcke haevenen ende plaetsen verleenen, datte zelve gehouden sullen werden voor nul ende de ghoederen geattrapeert zijnde van goeden prinse, boven de verbeurte van haer officiën ende datte beschadighde haer verlies ende schaede op haer personen ende goederen sullen moghen verhaelen. Belanghende de vervoerders, datte coopluyden schip ende goederen sullen verbeuren ende de schipper daerenboven 400 ende yeder bootsman 200 £ ende soo ’tzelve gebracht moght weesen sonder aen te geeven op eenige viants havenen, datte vervoerders voor de eerste mael gegheesselt ende voor de tweede mael mette doot gestrafft sullen worden; dat dit stuck ter Generaliteyt ten hooghsten werdt geürgeert ende met volle monden gesustineert; dat de excessen in deesen gepleeght als strijdende tegens alle rechten ende reedenen ende zelffs tegens het ius gentium, verweckende op ons den haet van alle nabuurige coningen ende geallieerden; weesende oock een obstacule en weerhaeck in alle de negotiatiën van de ambassadeurs van deesen Staet buytenslandts, streckende tot groot nadeel van deesen Staet ende geallieerden van dezelve ende tot versterckinge van den viant hem occasie geevende sijn desseyns te voltrecken ende eyntelijcken een generale wanlust ende affkeericheyt van alle wel geaffectionneerde tot deesen Staet ende een eeuwighe blaeme van onlijdelijcke ende ondraeghelijcke baetsoeckentheyt veroorsaekende daeromme oock nyet langer getolereert magh worden. Dan bij haer gedeputeerden de zaecke opgehouden weesende totte compste van deese vergaderinge alsnu noodigh is naerder daerinne geresolveert te werden.

Waerop gedelibereert sijnde conformeerden haer meest alle leeden mettet concept ende advijs van Zijn Hoogheyt ende heeren gedeputeerden van d’andere zes provintiën om reedenen bij dezelve geallegeert, temeer dewijl sonderlinge nyet nyeuws gestatueert wierde, maer alles meest conform was voorige placcaten. Dan Amsterdam, wij ende eenige andere leeden copye van ’tzelve concept versoeckende omme ’tzelve alvooren met haer principalen te mogen communiceren, is sulcx toegestaen ende de saecke hierentusschen opgehouden.

27. D’zelve heeren Staten-Generael groote instantiën doende teneynde tot het verpachten van de convoien ende licenten eyntelijcken moght werden geresolveert, inclineerden meest alle leeden daertoe, uytgeseyt Amsterdam die sustineerden de saecke in naerder besogne gebracht te zijn. Waerom de conclusie opgehouden ende de gedeputeerden tottet zelve besogne versocht zijn ’tzelve metten eersten te willen voltrecken.

28. Jan Jacobsz. Geus pachter tot Hoorn, over verscheyden pachten van de bieren, waege ende turff bij hem so in dit quartier als tot Amsterdam ende in andere plaetse van ’t Zuyderquartier aengeslaegen, groote sommen van penningen verlooren hebbende ende daerover noch ten affteren sijnde een somme van elffduysent gulden, die hem onmogelijck is omme te betaelen ende daervooren effenwel bij den ontfanger met executie gedreyght werdende, versocht dat hem om zijn enorme schaede deur onverwachte incidenten opgecomen, een goedt gedeelte van dezelve somme geremitteert ende van de reste atterminatie tot discretie vergunt; doch is goedtgevonden hierop te verstaen het advijs van de heeren Committeerde Raden.

29. Noch is gedaen lecture van de resolutiën de leste weecke van de voorgaende vergaderinge genomen, die daermeede gehouden zijn voor geresumeert ende gearresteert. Doch werde bij ons geallegeert datte resolutie op ’t stuck van ’t exploiteren van zeecker nyeuw desseyn bij Zijn Hoogheyt ende eenige geassumeerde heeren, geamplieert behooren te worden mette clausule van dat alles strecken sal buyten vorder belastinge van ’t landt, gelijck claerlijcken geresolveert is. Andere leeden moveerden meede eenige cleyne remarques, na allen welcken verstaen is datte resolutiën souden werden gerecht.

30. Zijn meede geleesen de resolutiën verleeden weecke ghenomen, die daermeede gehouden zijn voor geresumeert ende gearresteert.

31. Noch is geleesen een groote quantiteyt requesten van cleynen importantie daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is ende andere die aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

32. De burghermeesteren ende regeerders van Ossanen te kennen gheevende dat sij tot haer schaede ende schande buyten reeden bij den heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier gecondemneert waeren aen den commies Ele Jansz. over seecker pretens advijs in de verpondinge van de landen ende nyeuwe getimmerten in seeckere somme van penningen ende oncosten daerinne een notoiren misslagh soude begaen zijn, so belanghende de nyeuwe getimmerten die nae de resolutie van ’t redres sijn gebaut ende mitsdien in de verpondinge nyet gebracht connen worden, als belangende de landen die schoon met bouwen, effenwel nae de huuren genoomen zijnde oock verder t’haeren laste nyet connen werden gebracht. Versochten mitsdien naerder voor commissarisen van deesen Staet gehoort ende daervan gerapporteert te worden met surcheance van executie. Waerop gedelibereert zijnde goedtgevonden is alvooren in deesen te treeden daerop te verstaen de naerder consideratiën van de heeren Committeerde Raden.

33. De voerluyden van Hollandt anno 1638 ende 1639 ’t leeger gedient ende geen betaelinge genooten ende mitsdien in de uyterste miserie gebracht zijnde ende versoeckende tenmintsten van ’t jaer 1638 mette somme van 190.000 £ voorsien te werden, is verstaen datte heeren Committeerde Raden eens sullen worden gehoort op wat voet ende uyt wat penningen deese betaelinge soude connen werden gedaen, om ’tzelve verstaen weesende, naerder in de zaecke te disponeren.

34. Den luytenant-admirael binnenstaende remonstreert bij brieven van den 27^en februarii uyt Duynkercken verstaen te hebben dat boven de 24 Spaensse scheepen nae Spagnen geloopen noch 20 fregatten van particulieren uytgeloopen zijn om de west om haer advantage opte scheepen van ’t landt te soecken; dat noch acht scheepen gereet sijn ende alleen nae volck wachten, die alle daegen bij meenichten aencomen nu de Spaensse vloot wegh is daer zij voor gevlucht waeren ende haer versteecken hadden ende dat daerenboven noch 20 particuliere fregatten in zee meenen te brenghen, sodat zij te soomer 40 fregatten sterck sullen sijn. Beclaeght hem zeer dat nyettegenstaende zijn meenighfuldige instantiën ende vermaeningh geen scheepen opte cust sijn gebracht, daerbij alles innegehouden ende so groote schaden als te verwachten staen voorgecomen souden hebben connen worden. Versoeckt alsnoch dat sonder vorder uytstel ordre toe gestelt magh werden datte 32 custscheepen in zee mogen werden gebracht ende dat in plaetse van 2 affgeleyde twee andere mogen werden verschafft offte tenmintsten de directeurs gelast voor dit jaer dezelve noch in zee te brenghen.

Hyerop gedelibereert zijn, is verstaen de directeurs te lasten om alle gereede scheepen in zee te brenghen ende deur eenige extraordinaris van hier te committeren ter Generaliteyt instantiën te doen dat oock haere scheepen met alle spoet in see mogen werden gebracht ende dat men voorts deur voorige deputeerden naerder sal doen examineren hoe men opte beste voet de cruyssers weeder in zee soude connen brenghen.

35. De directeurs van de custscheepen van ’t Hoorn ende Enckhuysen binnenstaende, ghaeven meede te kennen hoe ’t stondt mette scheepen tot haeren laste staende; seyden dat van Enckhuysen 2 in zee waeren ende een aen landt ende te Hoorn twee aen landt, die alle meede gereedt waeren zee te kiesen ende nyet aen en manqueerde als vivres ende gelt tot incoopinge van dezelve ende betaelinge van ’t volck; dat sij van Enckhuysen alreede een goede somme op haer eygen credijt verstreckt hadden ende gemeent hadden uytte leste negotiatie van 600.000 £ betaelt te sullen worden, doch dat Committeerde Raden van ons quartier aen haer verclaert hadden daertoe geen last te hebben; versoeckende derhalven van hier haer de handt gebooden ende tot furnissement van ghelt ordre gestelt te moghen worden.

Waerop nae deliberatie verstaen is datte heeren Committeerde Raden versocht werden naerder openinge te doen hoe ’t staet mette leste negotiatie, off dezelve voldaen dan off contrarie last van yemandt innegeschreeven is omme ’tselve gehoort alsdan op dit versoeck naerder te disponeren.

36. Het versoeck van de directeurs op Oosten ende Noorweegen omme te hebben continuatie van dezelve directie voor ’t jegenwoordige jaer geresumeert zijnde, is bij alle leeden ’tzelve noodigh ende dienstigh geoordelt ende daeromme dezelve directie noch voor den tijdt van dit jegenwoordige jaer toegestaen offte tenmintsten tot solange toe als anders soude mogen weesen geresolveert. Ende is verstaen dat deese saecke ter Generaliteyt vorder sal werden bevordert ende van gelijcken vastgestelt.

37. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 3^e point van de missive om te vinden het redres van de ongeleegentheeden daerinne ’t College ter Admiraliteyt tot Rotterdam vervallen is, tot vermijdinge van alle confusiën die daeruyt te bevreesen staen, waeren de heeren van de Mase van advijs dat men opte zelve ongeleegentheeden hem naerder behoorde te informeren ende een nyeuwen staet van oorloge te beraemen; ene van ons quartier sustineerden in gelijcke ongelegentheeden vervallen ende opte zelve maniere geholpen te moeten werden. Sodat eyntelijck verstaen is dat door voorige gecommitteerden alles naerder souden werden geëxamineert ende ten vollen ondersocht hoe ’t mette Collegiën staet ende van alles rapport ghedaen.

38. Het vierde point van de missive meede in omvraege gebracht weesende ende spreeckende van de gemeene solliciteurs ende omme dezelve doch eyntelijck contentement te doen mettet presteren van de resolutie, verclaerden de heeren van Hoorn, Enckhuysen ende wij daertoe meede te connen verstaen als alle de resterende leeden; doch sustineerden daerbij gelast te zijn dat deese resolutie nyet in train gebracht mochte geëffectueert soude connen werden solanghe de Admiraliteyten tot vervallinge van haere lasten geen behoorlijcke penningen sullen weesen verstreckt offte tenmintsen dat men haer authorisere de ordinaris ende extraordinaris middelen daervooren te mogen aentasten. Dan hierop verscheyden disputen gevallen weesende, is goedtgevonden de resolutie eens nae te sien ende de zaecke naerder te resumeren.

39. Is bij den heeren op ’t stuck van ’t weeren van de exorbitantiën van den Deenschen thol ende ’t examineren van ’t recht tot dezelve gecommitteert, rapport gedaen. Verclaeren zeeckere lijste van de verhooginge so die nu geheeven werdt bij de coningh gesien te hebben ende te bevinden de exorbitantiën van dezelve so groot ende enorm te weesen, dat se onverdraeghelijck zijn ende nyet geleeden connen werden, temin omdat daerdeur denzelven coningh nyet alleen binnen den tijdt van vier jaeren ’t geheele capitael van de commerciën in handen souden hebben, maer mettet verhoogen van de plancken, hennip, salpeeter ende andere waeren dienende tottet maecken ende monteren van de scheepen daerop uyt is om de heele commerciën teffens meede aen hem te trecken ende tot ruïne van deese landen sijn staet groot te maecken ende te verrijcken; sonder tottet trecken van den thol zelve, veelmin totte exorbitantiën eenigh titule off recht te hebben, deurdien bij geene potentaten van de weerelt van ’t voorbijghaen, stilleggen ende onvoorsiens off ander in- ende uytcomen van haere havenen eenigen thol werdt getrocken solange geen last gebroocken werdt; ’twelck mitsdien hem meede in de Sonde als weesende maer een deurvaert in geender manieren toecompt, hoewel solange als reedelijck is ghemaeckt, getolereert ende gegeeven is.

Waeren daeromme van advijs dat dit voorneemen met allen ijver op ’t spoedighste tegengeghaen ende geweert behoort te worden. Leeverden over de gemelte lijste, dewelcke geleesen zijnde bevonden wierde dattet zoudt op Coninghsbergen belast is met 5 rijcxdaelders in plaetse van één van tevooren, dat is effenveel als ’t last in Vranckrijck met ongelden met al cost; dattet schock plancken van Coningsbergen voor 1¼ rijxddaelder met 32½ rijxddaelder beswaert is; den roosenoobel thol heen ende weer viermael so hoogh moetende betaelt werden ende andere waeren naer advenant. Daerbij bevonden wierde ’t geallegeerde warachtigh te zijn ende hierop gedelibereert weesende is goedtgevonden de heeren gedeputeerden voor dit rapport te bedancken, doch datte zelve effenwel versocht werden om met malcanderen eens naerder te delibereren opte remediën daermeede dit voorneemen van den coning best soude connen worden gesteuyt ende daervan rapport te doen.

40. Op ’t geproponeerde van de heeren Edelen off nyet dienstigh ende respectueus weesen soude dat men van de drye vacerende compagniën te paerde Sijn Hoogheyt presentatie soude mogen doen om op zijn zoon prins Willem eene sonder nominatie te defereren, is nae deliberatie ende geconsidereert datten zelven jongen prince lieutenant-generael is van de cavallerye ende dat mitsdien nae de gewoone practijcquen fatsoenelijck weesen soude dat zelffs tenmintsten eene compagnie hebbe daer hij hoofft over zij, bij alle leeden dit voorslagh aengenaem geweest ende zijn gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Haerlem, Amsterdam ende Alckmaer om deese offre aen Zijn Hoogheyt te doen. Die ’tzelve geëffectueert hebbende rapporteerden dat Zijn Hoogheyt deese presentatie in danck aennam ende hem daerover meer ende meer aen deese provintie geobligeert vindt, beloovende ’tzelve t’allen tijde te sullen erckennen. Ende hadde mitsdien voor zijn zoon gecooren de compagnie van den ritmeester Sterkenburch in reguard datten lieutenant van dezelve een vaillant wacker cavallier is die de compagnie zeer wel betrouwt is. D’zelve verclaerden meede den jongen prince de notificatie hiervan gedaen ende denzelven teffens vermaent te hebben omme de heroycquen voetstappen van zijn vaeder ende predecesseurs te willen volghen; dat bij denzelven daerover meede ten hooghsten bedanckt zijn met beloffte van hem met Godes hulpe so in deesen ende andere chargen ten dienste van ’t landt te sullen quijten; datte heeren Staeten van deese haere gunste noyt en sal berouwen.

41. Is geprocedeert tot nominatie van de twee vacerende compagniën ruyters ende van de vijff vacerende compagniën te voet ende zijn totte vacerende compagniën te paerde bij meerderheyt van stemmen genomineert: joncker Arent van Wassenaer soon van den heer van Duyvenvoorde met 18 stemmen, graeff Heyndrick van Nassau met 18 stemmen, den heer van Franckenburch met 17 stemmen, den heer van Hooghwoude met 14 stemmen, den capiteyn Van der Does met elff stemmen ende joncker Treslongh met 10 stemmen.

42. Totte vacerende compagniën te voet sijn bij meerderheyt van stemmen genomineert: joncker Frederijck van Nassauw bastertsoon van den prins met 17 stemmen, den lieutenant Steeven van Beeck met 13 stemmen, capiteyn Beaumont met 18, den lieutenant Van der Laen met 14, den lieutenant Mirop de soon van den reeckenmeester met 18, den vendrich Volbergen met 14, den lieutenant Alewijn met 15 stemmen, den vendrich Mario met 12, den vendrich Paffenroode met 18, den vendrich Nyeupoort met 19, den lieutenant Bovetius met 17, Pallotti caemerbewaerder van Zijn Hoogheyt met 14, den vendrich Panhuysen met 15, den vendrich Mirop met 15 ende den lieutenant Van IJlen bij resumptie met elff stemmen.

Ende is voorts verstaen dat deese personen Sijn Hoogheyt aengeschreeven ende bekent gemaeckt sullen werden omme uytte zelve de electie nae gewoonte te mogen doen.

43. Op ’t geproponeerde van den heer van Noordwijck van de naerder instantiën die aldaer werden ghedaen omme in ’t stuck van de munte tegens het steygeren van de gouden spetiën naerder voorsieninghe te doen, daertoe de provintiën inclinatiën thonen ende de generaels van de Munte seer groote instantiën op doen, is nae deliberatie verstaen ende geresolveert dat vanweegen deese provintie zal mogen werden toegestaen de renovatie van ’t placcaet van tolerantie ende dat alle comptabilen den eedt daerop sullen moeten doen, mits dat bij alle provinciën sulcx eenparichlijck worde geampletteert.

44. Is uytte Generaliteyt ingebracht het antwoordt van de heeren van Zeelandt op ’t last- ende veijlghelt ter Generaliteyt ingebracht, verclaerende daertoe gereedt te sijn mits alvooren 2 saecken vastgestelt werdende: te weeten datte gemonteerde scheepen tegens de ongemonteerde sullen werden geëgualeert, ende ten 2^en dat uyttet provenu van’tzelve middel de heeren van Zeelandt ¼ off 1/5 part jaerlijcx sal moeten werden uytgekeert. Waerop gedelibereert zijnde, is verstaen dat voorige deputeerden deese saecke eens naerder sullen examineren ende rememoreren het antwoort bij de gedeputeerden van deese provintie de gedeputeerden van Zeelandt gegeeven omme ’tzelve alsdan ter Generaliteyt voorgedraegen ende de consideratiën van de heeren van Zelandt naerder op gehoort ende naemaels van gerapporteert te werden.

45. Die van Amsterdam proponeerden effter van haer principalen die de Deensche exactiën ten hoochsten becommeren, aengeschreeven te sijn omme te procureren nae haer beste vermogen dat een verbot bij placcaet moght werden gedaen dat geen scheepen voor ultima may op Oosten off Noorweegen souden mogen vaeren omme te verhoeden datten coningh geen vorder gelt noch thollen in handen worde gestelt, nochte oock eenigh volck dat hij meest van doen heefft; dan verscheyden leeden hierinne swaerhooffdigh sijnde so om den haringh die voort moet ende nyet opgehouden can werden als om de ossen die men nyet missen can, is goedtgevonden deese zaecke te stellen in handen van de vorige gedeputeerden op Deensche saecken omme bij dezelve meede naerder geëxamineert ende van gerapporteert te werden.

46. Sijn voorts de leeden aenghemaent om haer tegens de naeste weecke bequaem te maecken ende gereedt te willen zijn tottet vergheeven van de vacerende raedtsheersampten in beyde Hoven ende meede, is ’t doenlijcken, totte vacerende president- ende griffiersampten ende voordere vacerende diensten.

47. Is geweest het besogne opte Deensche saecken.

48. De Staten-Generael bij missive van den 3^en martii effter versoeckende furnissement van onse quote in ’t 1^e halff millioen totte leegerlasten bij petitie van den Raedt voor ’t jaer 1640 geëyscht, is verstaen in ’t examinieren van de petitie op dit point bij ordre meede ghelet te sullen werden.

49. D’zelve versoeckende furnissement van onse quote in ’t tweede halff millioen totte leegerlasten van ’t jaer 1639 bij petitie geëyscht, weesende het derde halff millioen totte oncosten van de vloote in Duyns gelaeten, worde verclaert dat vanweegen deese provintie deese post al voldaen most zijn. Doch om zeecker te ghaen is goedgevonden hierop te hooren ’t advijs van de heeren Committeerde Raden.

50. De heeren Committeerde Raden gehoort hebbende Dirck van Weesel cum socio voorgheevers van zeeckere nyeuwe inventie opten honigh ende uythanghberden, verclaeren het 1^e practicabel te weesen ende dat in de ordonnantiën van de suyckeren ende syroopen offte anderssints apart daerop soude mogen werden [gestelt], doch ’t andere van de uythangberden als nyet practicabel affgeslaegen. Is nae deliberatie met dit advijs geconformeert.

51. Op het 23^e point van beschrijvinge omme te voorsien tegens het brigeren van de ampten van justitie ende meede tegens de exorbitantiën van de papisten, oock tegens het vloecken ende sweeren volghende de advijsen bij den Hove daerop overgesonden, worde verstaen alle de saecken noch in besogne te weesen ende onaffgedaen, sodat de respective gedeputeerden totte zelve vermaent zijn met de eerste geleegentheyt die te willen voltrecken ende daervan rapport doen.

52. De heeren Committeerde Raden alhier dienende van haer bericht verclaeren dat de lest geresolveerde negotiatie van 699.000 £ bij alle de leeden van dit quartier is voltrocken ende dat alleen die van ’t Noorderquartier daerinne naelaetigh zijn, waeromme oock haer directeurs nyet betaelt hebben connen werden; dat effenwel het consent generalijk bij alle leeden met off sonder inschrijven tacite gedraeghen is, uytgeseyt bij Alckmaer die ’tzelve affgeschreeven hebben so lange bij alle leeden geen absoluyt consent sonder eenige limitatie soude zijn gedraeghen. Welckenvolgens de heeren van Alckmaer naerder gesommeert zijnde naedat alle de advijsen van de andere leeden daerop waeren gehoort, om haer mette andere leeden te conformeren ende geen occasie te geeven tot so grooten schaede ende interest als door deese affterhoudinge van consendt aen de commerciën soude connen werden gegeeven; verclaerden ’tzelve nyet te connen doen sonder naerder last. Ende zijn daeromme serieuselijcken aenghemaent deur een expressen naerder last te willen procureren op ’t spoedighste, als bij dezelve aengenomen is.

53. Daernae in omvraeghe gebracht weesende het 5^e point van beschrijvinge om een vasten voet te stellen opte negotiatiën in ’t Noorderquartier ende de defecten noch openstaende, verclaerden de heeren Edelen geen andere voet te weten als datte leeden behooren te negotiëren ende de penningen te furneren aen handen van Committeerde Raden totte necessiteyten in de resolutie vermelt ende dat hem nyemant daervan in ’t particulier behoorde te dispenseren. Die van Hoorn ende volghende leeden van ons quartier sustineerden datter in ons quartier geen restanten en waeren daervan yet was te verwachten, deurdien totte necessiteyt van de Admiraliteyten, subsidie van Sweeden, Westindische Compagnie ende diergelijcke, welcke lasten mette resolutie genomen opte affectatie t’eenemael blootgestelt waeren, zijn geïmploieert geweest ende dat geen ander cours oock is te verwachten so langhe tot betaelinge van de Collegiën ter Admiraliteyt geen ander ordre buyten deese penningen zal weesen gestelt ende mitsdien de moeyten dienthalven voorgeslaegen tevergeeffs souden zijn. Heefft mits deese dispariteyt geen conclusie innen genomen connen werden.

54. Op ’t versoeck van de heeren van der Goude is Cornelis Bouwensz. van der Tocht gesurrogeert in ’t College ter Admiraliteyt tot Amsterdam in plaetse van Jacob Bouwensz. van Teylingh met last opte ordinaris gedeputeerden ter Generaliteyt omme op desselffs naeme commissie te doen depesscheren.

55. Op ’t versoeck van de heeren van Rotterdam is in plaetse van den burghermeester Beesemer tot raedt in ’t College ter Admiraliteyt van Rotterdam gecommitteert Joost Aerijaensz. Colster met last opten gedeputeerden alsvooren.

56. Uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde dat aldaer met grooten ijver werdt aengehouden dattet placcaet opte contrebande goederen ghaende nae viandenlanden ende op Levanten zijn voortgangh neemen moght ende dat teffens een exempel mocht werden gestelt op dit aengehaelde schip Breda om daertegens gepresenteert te werden anderen ten exempele; is nae deliberatie verstaen dat belanghende ’t placcaet de leeden alvooren naerder last van den haeren sullen hebben te becomen ende opte gelegentheyt van ’t schip Breda dat de rescriptie van den generael Olffertsz. alvooren daerinne te treeden meede daerop sal dienen affgewacht.

57. D’zelve rapporterende uytte Generaliteyt dat belanghende de lossinge van de gevangenen bij Callo tusschen de particuliere soldaeten, capiteynen ende ’t landt noch zeeckere oneffenheyt uytstaende is die met geen minder somme als 20.000 £ soude connen werden beslecht, daervan een uytcompste sal dienen gemaeckt ter eenen off ter anderen. Is nae deliberatie goedgevonden het advijs van de heeren Committeerde Raden op deesen naerder te verstaen ende dat dezelve alles geëxamineert hebbende sullen dienen van rapport.

58. Voorts is meede vanweegen de Generaliteyt gemoveert dat tegens de blasphemateurs ende ’t onbehoorlijck vloecken ende sweeren bij placcaet eyntelijcken tegens gehoort voorsien te worden, dan is goedtgevonden in bedencken te houden totdat het besogne daerop bij deese vergaderinge gedecreteert, zal weesen voltrocken.

59. Is meede uyt de Generaliteyt ingebracht dat ter Generaliteyt de directie opte Oost- ende Noordzee bij alle leeden eenpaerich is gecontinueert voor deesen jegenwoordigen jaere offte soolanghe toe als anders zal weesen geresolveert, alles conform de resolutie op dat subject alhier genoomen.

60. Den heer van Noordwijck uytten naeme van de andere gedeputeerden van deese vergaderinge over de exorbitantiën van de Deensche thollen gecommitteert rapport doende, verclaert dat de leeden van advijs zijn dat men bij provisie het uytghaen van alle scheepen uyt allerhande havenen deeser landen ende meede uytten Eems generalijck soude mogen verbieden tot naerder ordre; dat men voorts een ambassade soude dienen te doen nae Sweeden ende de Hanssesteeden ende oock doen naesien alle oude tractaten met Denemercken, den hartogh van Holsteyn ende andere steeden innegegaen omme de instructie van de ambassadeurs daernae te dresseren; dat men hierentussen den Admiraliteyten ende directeurs soude mogen lasten al haer scheepen gereedt te maecken ende dat men voorts soude mogen despiciëren off nyet als tegens de Spaensse vloote eenigh meerder getal soude connen werden aengenoomen; dat voorts meede aen Zijn Ma.^t zeeckeren naerderen missive soude mogen werden geschreeven bij dewelcke het misnoegen van deesen Staet bekent soude werden gemaeckt ende teffens versocht dat Sijn Ma.^t van de voorgenomen nyeuwicheden ende exorbitantiën soude gelieven te supercederen sonder daerinne te stellen eenige dreygementen, so nochtans datte intentie van den Staet daeruyt claerlijcken sal connen werden naegespeurt ende verstaen.

Hierop gedelibereert zijnde vonden de leeden deese saecke van groot bedencken ende is daeromme goedtgevonden alvooren in deesen verder te treeden het advijs van Zijn Hoogheyt eens te verstaen; werdende hiertoe versocht de vorige leeden op dit subject gebesogneert hebbende.

61. Is uytte Generaliteyt ingebracht zeecker remonstrantie van de generaels van de Munte bij ’twelcke versocht wierde dat deur eenige commissarisen ’tzelve stuck van de munte naerder moght werden geresumeert ende voornaemelijck dat belanghende de steygeringe van den gelde gerenoveert moght werden het placcaet van tolerantie voor deesen gepubliceert. Dan is verstaen daerop bij deese vergaderinge alreede resolutie genomen te zijn.

62. D’zelve generaels claeghden meede over ’t onbehoorlijck in swangh ghaen van de uytheemsche duyten, versochten dat alle dezelve bij placcaet moghten werden verbooden ende omme met eygen duyten geryfft te mogen weesen, dat men deur de respective Munten deeser provintie een quantiteyt van 100.000 merck soude mogen doen slaen op een nyeuwen stempel bij haer aengeweesen: te weeten 60.000 marck bij de Munte van Dordrecht ende 40.000 marck bij de Munte van Westvrieslandt. Waerop gedelibereert weesende, conden de heeren van Leyden, Alckmaer ende eenighe andere leeden ’tzelve nyet geraeden vinden, vooralsnoch inclinerende met inlandsche duyten genochsaem voorsien te weesen, sodat deese zaecke opgehouden is in resumptie.

63. De difficulterende leeden op ’t stuck van de reductie van de interesten naerder gesommeert zijnde omme haer mette andere leeden te conformeren, verclaerden die van Delfft daertoe geen apparentie te sien solanghe geen voorslagh soude weesen beraempt haer principalen aengheraden bij wat weegen haer ingeseetenen die van alle oude tijde uyt een goede genegentheydt voor ’t landt boven alle andere steeden sonder eenige proportie met interesten beswaert sijn, tegens andere ingeseetenen van ’t landt in proportie souden connen werden gestelt. Alckmaer wilde alvooren weeten waer men een fons soude vinden; verscheyden steeden conden oock nyet verstaen dat zij de interesten van haere steeden tegens de verpondinge nyet en souden corten off haer met obligatiën laeten contenteren, alsso daerdeur, boven andere steeden die geen interesten op ’t landt hebben, met negotiatiën souden blijven belast. Sodat om deese dispariteyt van opiniën wille effter goedtgevonden is dit stuck in naerder besogne te brenghen omme aldaer eenige expediënten te beraemen daerdeur ’t een ende ’t ander grieff magh worden weghgenoomen ende de saecke ten principale so veel mogelijcken zal sijn, werden gevordert. Werdende tottet waerneemen van dit besogne versocht ende gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Delff, Leyden, Amsterdam, Hoorn.

64. Den Raedt van State bij brieven van den 3^en martii 1640 recommanderende ten hooghsten het versoeck van de voerluyden ende dat dezelve over haere dienst van ’t jaer 1638 ende 1639 contentement ende satisfactie moght werden gedaen, vreesende dat anderssints opten aenstaenden tocht geen dienst van dezelve sullen connen becomen, is verstaen dat deese saeke in handen van Committeerde Raden is gestelt om te dienen van hunnen advijse tot hoeverre toe de betaelinge aen dezelve behoort te werden gedaen ende dattet zelve advijs alvooren zal werden afgewacht.

65. Lanceloth van Brederode geweesen raedsheer in ’t Hoff Provintiael tot zijn onschult gelicentieert zijnde, versocht alsnoch in zijn vorige staet gedintegreert te worden offte tenmintsten hem toegeleyt te werden een halff tractement ter tijden ende wijlen toe bij nominatie offte anders daertoe sal weesen gebracht. Is nae deliberatie nyet goedgevonden in deesen te treeden ende daerom het versoeck geëxcuseert.

66. Noch zijn geleesen een goede partije requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

67. De heeren Committeerde Raden binnenstaende remonstreerden dat bij de stadt van Amsterdam jaerlijcx ingehouden wordt over verpondinge van de nyeuwe getimmerten een somme van 80.000 £ dat veele leeden groten aenstoot geefft ende mitsdien reeden is dat uytte weege geleydt werde, daertoe de heeren van Amsterdam zelffs oock schijnen te inclineren. Ende waeren daeromme van advijs om deese saecke met fatsoen ende spoedicheyt te doen, dat men eenighe daertoe expresselijcken soude mogen committeren omme sonder intermissie het werck te voltrecken ende daervan rapport te doen. Daertoe meest alle leeden geneegen waeren; dan die van Amsterdam dit voorslagh metten haeren alvooren naerder willende communiceren, is haer sulcx ten besten gerecommandeert ende de zaecke tenzelven eynde opgehouden.

68. Dezelve heeren Committeerde Raden versoeckende zeeckeren precysen tijdt gestelt te werden binnen welcke alle diegeene die tegens een vonnisse van Committeerde Raden willen comen in revisie, adjunctelijck versoeken ende ’t proces souden moeten vervolghen, is verstaen datte heeren Committeerde Raden werden gelast alvooren yet op ’t papier te brengen binnen wat tijdt ende op wat voet sij oordelen dat sulcx bequaemelijcken soude gehooren te geschieden omme daervan rapport gedaen zijnde naerder inne geresolveert te werden.

69. Den pensionaris Cats mits de indispositie van Zijn Hoogheyt alleen metten zelven gesproocken ende voorgedraegen hebbende de consideratiën bij de leeden gemoveert concernerende het affschaffen van de exorbitante Deensche thollen, rapporteerde dat Zijn Hoogheyt hem t’eenemael mettet advijs van de leeden deeser provintie conformeert ende ten hooghsten recommandeert dat deese saecke met vigeur ende effenwel meede met circumspectie bij der handt gevat ende voltrocken behoort te werden. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden alle de leeden copye te doen volgen van deese consideratiën bij de leeden gemoveert omme dezelve met haer principalen naerder te communiceren ende spoedige last op te becomen, dan dewijl het verbot van ’t uytvaeren van de scheepen nyet langer can stilstaen.

Is bij alle leden eenparichlijck goedtgevonden dat op ’t spoedichste een placcaet sal werden beraempt bij ’t welcke generalijck alle de scheepen in de haevenen deeser landen ende Eems geleegen, verbot zal worden ghedaen bij provisie nyet uyt te mogen vaeren nae Noorweegen off de Zondt tot naerder ordre op peene van schip ende goedt offte waerde van dien te verbeuren; wel verstaende dat dit verbot geen effect sorteren sal so eenige leeden contrarie last moghten becomen, verder als die last sal connen lijden, blijvende mitsdien de deliberatiën van de respective principalen deesenaenghaende in haer geheel.

70. Effter geresumeert weesende de iterative resolutiën opten 17^en ende 21^en septembris 1639 ende in december daeraenvolghende in faveur van de gemeene solliciteurs genomen alle van inhouden dat men haer het resterende vierdepart ende de vordere affterstallen van ’t Noorderquartier in gevolge van de resolutie van den 5^en februarii 1637 behoort te voldoen, mits dat men aenneempt totte zaecken van de zee successivelijck behoorlijcke subsidiën te verschaffen, hadden de heeren van Hoorn ende Enckhuysen daerbij doen teyckenen dat zij deese resolutie conden advoieren mits so in regard van Admiraliteyten de belofften nyet en volghden, sij dan geauthoriseert souden sijn haer ordinair ende extraordinair innecomen daervooren aen te spreecken; Rotterdam hadde hiertegens doen teyckenen dat sij dit bedingh geenssints conden advoieren als streckende t’eenemael tot confusie offte andersints dat zij ende andere leeden totter zelve meede gerechtight waeren. Is nae deliberatie vooralsnoch in deesen geen finale conclusie genomen connen worden, maer de leeden bij haere voorige allegatiën persisterende, zijn aenghemaent haer naerder te willen doen lasten.

71. De directeurs van de custscheepen in ’t Noorderquartier versoeckende alsnoch dimissie ende aenwijsinge waer de betaelinge van haer ghemackte oncosten te vinden, is nae deliberatie verstaen dat degeenen van Alckmaer naerder consent opte leste negotiatie ingebracht hebbende alsdan zal werden gedisponeert waer ende tott wat somme toe deese supplianten haere betaelinghe sullen hebben te vervolghen.

72. Noch zijn voorgeweest eenige particuliere requesten van kleyne gewichte daerinne nae gelegentheydt gedisponeert is, andere die aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

73. Die van Marcken is op haer versoeck effter toegestaen continuatie van octroy voor den tijdt van zes jaeren om geduurende dezelve alle haere middelen van consumptie ende vorder incomen te mogen inhouden ende ghenyeten, mits dezelve imploierende tot reparatie van haere dijcken ende daervan reeckeninghe doende als nae ouder gewoonte; alles in conformité van ’t advijs der heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier.

74. Joncker Heyndrick van Nassauw versoeckende het pensioen bij zijn overleeden moeye tot Delfft uytte goederen van Sint Agathaclooster genooten, daervan haer meyt 120 £ is treckende, de resterende 380 £ te mogen genyeten ende dat tot sustentatie van zijn familie ’tzelve op ’t lijff van zijn oudste dochter Anna van Nassauw magh werden geconfereert. Is nae deliberatie bij de meeste leeden dit versoeck uyt compassie toegestaen ende eyntelijck meede in dier voeghen geconcludeert geworden.

75. De raedtpensionaris notificeerde dat verleeden nacht den heere secretaris Van der Wolff overleeden was ende dat effenwel ’tzelve ampt nyet leedigh conde staen, maer de depesschen deur d’een off d’ander souden moeten werden geteyckent, versoeckende datte leeden wilden voorslaen wie sij oordelden dat sulcx bij provisie aenbevoolen soude mogen werden. Ende is nae deliberatie daerop goedtgevonden datte zaecken ende depeschen voorvallende in ’t College van Committeerde Raden deur een van dezelve raeden sullen werden geteyckent ende die in de vergaderinge van de heeren Staten deur den raedtpensionaris Catz.

76. Is meede bij Dirck Samuelsz. Leytsen burghermeester van Monnickedam ende bij Jan Thenisz. Houttuyn secretaris van Edam den gewoonlijcken eedt ghedaen aen ‘t landt van getrouw ende secreet te sullen sijn ende nyets meer te sullen betrachten als den dienst van ’t landt.

77. De heeren Committeerde Raden van ons quartier adviserende opten requeste van Claes Claesz. Langekoe pachter tot Edam noch 10.000 £ van verscheyden pachten ten affteren zijnde, datten zelven groote ende merckelijcke schaede geleeden hadde ende dat zij daeromme van advijs waeren dat bij deese vergaderinge hem een goede en gratieuse remissie behoort te werden ghedaen. Is verstaen ’tzelve request aen Committeerde Raden te renvoieren omme de beghrootinge van deese remissie te doen ende daervan naerder te adviseren.

78. Noch zijn geleesen de extensiën van de resolutiën in de verleeden weecke ghenoomen die daermeede gehouden zijn voor geresumeert ende gearresteert.

79. De gedeputeerden ter Generaliteyt voorgedraeghen ende gerecommandeert hebbende het verboth van ’t uytvaeren van eenige scheepen op Oosten ende Noorweegen, rapporteren datte provintiën geerne specifice weeten zouden op wat havenen in Oosten ende Noorwegen den vaert soude werden verbooden; meenden de heeren van Amsterdam dat men alle havenen generalijck soude mogen verbieden, behalven de landen van Holsteyn ende de plaetsen herwaertaen laegher geleeghen; eenige leeden moverende daertegens verscheyden grieven, werde geantwoordt waer te weesen datter swaricheyt ende schaede voor de ingesetenen in dit verbot stack, maer dat die schaede nyet en was te gelijcken bij die ongelegentheyt daer men in cas van continuatie van deese thollen vervallen zal; dat oock sonder schaede de saecke nyet en conde affgemaeckt werden ende beeter was eenige weynige als ’t geheel verderff van ’t landt te lijden. Sodat eyntelijck in conformité van ’t advijs der heeren van Amsterdam geconcludeert is geweest ende verstaen dat sulcx tot naerder explicatie ter Generaliteyt zal werden innegebracht, onvermindert nochtans ende sonder prejuditie van den last van de respective principalen op dit subject inne te brenghen.

80. Zijn daernae binnengestaen twee gedeputeerden van de Staten van Utrecht, claeghden dat tegens het 3^e ende 18 articule van de Unie het broodt, beschuyt ende meel van Utert in deese landen comende met intentie omme nae Groningen, Vrieslandt ende elders vervoert te worden, bij den pachter van Wormer tot Weesop residerende den vollen impost affgenomen werdt, schoon nyet geconsumeert werdende, zelffs meede strijdende mette ordonnantiën van ’t gemael; ten 2^en dat van den bisschuyt, broodt ende meel in deese provintie van daer gebracht werdende om geconsumeert te worden, eerst tot Weesop den vollen enden den halven impost werdt getrocken ende daernae tot Amsterdam comende datten pachter van de consumptie effter denzelven impost is eysschende, waerdeur sij so seer beswaert worden dat tegens de ingeseetenen alhier geen merkt connen houden; versochten daeromme dat tot conservatie van alle oude vrundschappen ende correspondentiën deese excessen mochten werden affgeschafft ende dat men alles wilde laeten ende practiseren nae de Unie ende dienvolgens boven de ingesetenen van dit landt haer ingeseetenen nyet beswaeren. Dan zijn versocht deese propositie ende clachten bij geschriffte te willen stellen ende over te leeveren omme alsdan nae behooren op geantwoordt ende geresolveert te mogen werden.

81. Den thresorier Brasser binnenstaende ende doende naerder bericht van de gelegentheyt omme te becomen de penningen voor den furst van Brandenburch geleent ende deur den ontfanger Hoeffijser genegotieert, verclaert datten Raedt alreede last ende ordre gegeeven heefft om vooreerst de domeynen van Brandenburch te executeren ende die nyet bastandt sijnde alsdan de domeynen bij den furst opten graeff van Swartsenburch gealieneert ende dat nyet ophouden sullen voor de penningen gefurneert ende te borde gebracht sullen zijn. Waerop gedelibereert zijnde is verstaen den Raedt alsnoch aen te maenen omme met vigeur daerinne voort te vaeren ende teffens de raden ter Admiraliteyt tot Amsterdam te notificeren hoe deese saecke leyt, met versoeck om de obligatiën van de ontfanger Hoeffijser te teyckenen als voor deesen. Werdende middelertijdt de heeren van de gerechte tot Amsterdam versocht de proceduren tegens den ontfanger sulcx te willen beleyden datten zelven magh blijven buyten schaede ende schande.

82. Den heeren Committeerde Raden naerder geëxamineert hebbende ’t versoeck van de voerluyden, verclaeren datte zelve moeten hebben 196.543 £ voor ’t jaer 1638 ende dat die penningen bij extraordinair consenten zullen moeten werden gevonden. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden deese saecke op te houden totdat op ’t point van de reductie ende andere middelen naerder zal weesen geresolveert.

83. Den lieutenant-admirael binnenstaende claeght over de ghroote traeghheyt die hij onder de regeringe bespeurt in ’t defenderen ende maincteneren van de zaecke van de zee; seyt dat zijn eere ende voornaemelijck de reputatie van ’t landt t’eenemael geprostitueert werdt tot inestimabel interest van veele ingeseetenen, verclaert in ’t zeecker bericht te werden dat twee convoiers met 3 scheepen van Saint Malo ende noch eenige andere souden genoomen zijn, daertegens maer 4 à 5 custscheepen in zee zijn die nyet bequaem sijn om ’t effort van 20 fregatten ende noch so veel meer als daeghelijcx daerbij sullen komen ter getalle van 40 toe tegens te ghaen.

Versoeckt dat toch eyntelijck willen opwaecken ende de zee nyet t’eenemael ten besten gheeven ende dat nyet alleen de custscheepen staende opte repartitie deeser provintie, maer oock de scheepen opte provintiën gerepartieert promptelijck uytgerust ende in zee mogen werden gebracht.

Waerop gedelibereert zijnde wierde bij een ijder van de leeden geapprehendeert de swaricheeden die te bevreesen stonden ende de traeghe voorsieninge ter contrariën ende is daerom goedgevonden dattet besogne op ’t stuck van de zeezaecken aengestelt mitsgaders het besogne op ’t last- ende veijlghelt op ’t spoedighste sullen werden affgedaen ende de leeden interim aenghemaent alle debvoiren te willen aenwenden datte uytpressinge van de scheepen op deese repartitie staende op ’t spoedighste magh werden ghedaen ende dat deur de gedeputeerden ter Generaliteyt de provintiën daertoe meede serieuselijcken sullen worden aenghemaent.

84. Die van der Goude proponeerden dat belanghende de scheepsbieren volgens haere vorige gesustineerde andere ordre diende gestelt off dat sij in de continuatie van ’t middel nyet en sullen connen consenteren; verhaelen dat geduurende de pacht geen 25 halvaten binnen der Goude ingenoomen zijn ende dat aen d’ander zijde binnen Haerlem, Rotterdam ende andere steeden alles sonder impost can worden innegekreegen, dat selffs binnen haer stadt wordt gebracht omme ter smuyck in de herbergen zelve geconsumeert te worden; presenteerden daervan te doceren soveel noodigh waer. Hierop gedelibereert zijnde is goedgevonden datte heeren van der Goude versocht worden haer geallegeerde voor de vergaderinge naerder te doen blijcken omme ’tzelve gesien, naerder tegens voorsien te worden; werdende de leeden interim versocht de middelen eenparich te practiseren ende elckanderen woordt ende trouwe te houden.

85. Noch zijn voorgeweest verscheyden requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

86. Die van Amsterdam proponeerden expresse aenschrijvinge te hebben omme aen te houden datte zaecken van de see beeter versorcht ende verseeckert moghten werden ende datt voornaemelijck de provintie van Gelderlandt, Vrieslandt ende Overijsel die haer scheepen gelast hebben nyet te equipperen moghten werden aengepast om dezelve meede in zee te helpen met sodanige vigourese reedenen als daertoe sullen dienen. ’Twelck bij de leeden eenparichlijck goedtgevonden ende daertoe extraordinarie gecommitteert zijnde een van de heeren van Dort, Delfft, Amsterdam, Hoorn, Enckhuysen ende Medenblick. Is bij dezelve dit officie ghedaen ende naemaels gerapporteert dat de provintiën haer bejeeghenen bij retorsie, sustinerende dat ons selffs alles hebben te wijten deurdien de verpachtinge van de convoien ende licenten affterhouden, de Zeeussche cruyssers nyet en soecken in zee te helpen ende daertoe een fons te beraemen uyttet last- ende veijlgelt; dat oock tegens de waeren van contrebande ende de schippers die quade officiën doen geen ordre stellen. Doch dat eyntelijck geresolveert was dat alle provintiën serieuselijck souden werden aengeschreeven omme haere scheepen promptelijck gereedt te maecken, mitsgaeders om te consenteren in de verpachtinge van de convoien ende licenten; dat oock tot een fons voor de cruyssers het last- ende veijlghelt magh werden ingewillicht.

Hierop effter omvraege gedaen weesende, is bij de meeste leeden goedtgevonden de naerder debvoiren van de provintiën aff te wachten ende dat teffens de saecken bij haer versocht so veele doenlijcken is naerder sullen werden geprepareert omme dezelve eenigh reedelijck contentement te doen. Dan eenige leeden noch instantiën doende dat deese provintie ende Zelandt de lasten ter zee ende d’andere provintiën daertegens proportionele lasten te lande behooren te werden opgeleyt, dewijl sulx de meeste ende leste dienste doen soude, is verstaen die saecke te houden in naerder bedencken.

87. Dezelve heeren claeghden dan die van Overijsel alsnoch continueerden in ’t slaen van een leeuwendaeler verre onder den voet ende meede in ’t slaen van een schelling, weesende een halff blank slimmer als de ordinarise, versochten dat op ’t spoedichste daertegens voorsien moght werden; ’twelck meede goedtgevonden ende de vorige gedeputeerden aenbevoolen weesende ter Generaliteyt voor te draeghen.

Hebben naemaels gerapporteert oock deesenaenghaende met contrarie clachten bejeegent te worden, te weeten dat in Westvrieslandt uyt souveraine macht een enckelde stuyver ende bij Zelandt een dubbele stuyver beyde voor de Oostindische Compagnie, daer in ’t mintste geen souverainiteyt pretenderen connen, geslaeghen is, ende bij Groningen een flab onder de voet, bij Utrecht oock zelffs excessen beghaen weesende in ’t maecken van de busse, daervan tot noch toe geen reparatiën schoon beloofft teweege ghebracht waeren, nochte eenige beeterschap te verwachten was solanghe aen de Generaliteyt de iudicature van die saecke nyet en soude weesen uytter handt bij alle provintiën overgegeeven.

Was effenwel geresolveert datte stempels in Overijsel souden worden ingetrocken ende den muntmeester beschreeven om reedenen te gheeven van zijn doen ende dat voorts de generaels van de munte souden werden gelast off de indicature van ’t stuck van de munte nyet aen den Raedt van State soude connen werden gebracht. Hierop meede naerder omvraege ghedaen weesende, is goedtgevonden ter Generaliteyt aen te houden dat tot deese intreckinge van stempels behoorlijcke commissie magh werden gedecerneert. Dan belanghende ’t stuck van de judicature van de misusen ende delicten bij de respective Munten gepleeght ende off men die aen den Raedt van State sal mogen defereren, is verstaen dat in particuliere omvraeghe zal werden gebracht.

88. D’zelve heeren seyden gelast te weesen om ordre te versoecken in faveur van de vier scheepen van Cola uyt Laplandt overcomende, bij den coningh van Denemercken aengehaelt ende te Coppenhagen gebracht onder pretext van dat sij quaedt gelt aldaer souden hebben gebracht, nyettegenstaende het oogenmerck is om nyet alleen de zoudt maer oock de vaert over de Witte Zee nae Moscoviën tributair te maecken ende alle onse commerciën ende zeevaert in Noorweeghen te transporteren. Seggen datten coningh de raeden ter Admiraliteyt die saecke bevoolen heefft ende dat nyet een persoon noch notaris noch procureur noch advocaet aldaer te vinden is die een woordt voor de geëxpresseerde durff spreecken ende selffs haer zaecken defenderende dat men haer verwijt dat sij qualijck van de coningh spreecken ende veel dreygementen doet, sulcx dat aldaer noch recht noch reeden te vinden is; versochten daeromme vanweegen deesen Staet die luyden meede de handt gebooden te moghen werden.

Waerop gedelibereert ende dezelve leeden versocht weesende omme ten zelven eynde ter Generaliteyt naerder debvoiren te doen, hebben naederhandt gerapporteert aldaer bericht te weesen dat nu 14 daegen geleeden brieven bij Zijn Hoogheyt aen Zijn Ma.^t van Denemercken in faveur van deese luyden waeren affgeveerdight ende dat alvooren verder in deesen te ghaen dienstiger was aff te wachten wat operatie diezelve sullen mogen doen. Waerop effter omvraeghe gedaen zijnde, is goedtgevonden deese saecke in bedencken te houden totdat opte gemelte brieven naerder antwoordt ende rescriptie sal zijn becomen.

89. Dezelve heeren versocht ende gelast zijnde omme ter Generaliteyt naerder te procureren het verbot van ’t uytvaeren van de scheepen op Oosten ende Noorwegen ende naerder uyt te drucken de havenen daer men nyet op sal mogen vaeren, rapporteerden naederhandt datte provintiën dienthalven hadden naerder consideratiën, ende becommert waeren dat aen de Deense, Hamburger, Engelsse ende ander scheepen al ’t vordeel van den vaert soude werden getransfereert ende de ingeseetenen daervan versteecken ende dat zelffs deur de lorrendrayers die doch nyet te keeren zijn de goede intentie van den Staet soude werden getraverseert; behalven dat te bevreesen stonde dat met een contrarie-verbot van den coningh de saecke in veel verder verwijderinge soude connen werden gebracht, sodat men dit doen naemaels wellichtelijck moghte beklaegen.

Is effenwel dien onvermindert geresolveert mettet advijs van Hollandt te conformeren ende verstaen dat uytgesondert de havens van Holsteyn ende Sweeden het verbot van ’t uytvaeren van de scheepen op Oosten ende Noorwegen zal werden verbooden tot naerder ordre. Hierop gedelibereert zijnde is dit verbot gehouden voor gearresteert ende verstaen dattet concept daervan datelijcken ingestelt ende bij publicatie allomme bekent gemaeckt ende voorts de zaecke ten principale naerder inne geresolveert zal worden.

90. De gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende het advijs van ’t Hoff tegens het onbehoorlijck solliciteren van de ampten, verclaeren dit advijs wel pertinent te sijn, maer dat effenwel de voorgeslaegen middelen om ’tselve voor te comen haer nyet aenstaen als smaeckende nae eenige sugillatie ende omme ’t Hoff meerder authoriteyts te geeven als haer toecomt. Waeren daeromme van advijs dat men eenige poincten aenneemen, andere corrigeren ende andere affslaen; in allen gevalle dat men ’t Hoff soude mogen accorderen gelijcke vrijheyt om personen voor te slaen als bij den Hogen Raede werdt gepractiseert sonder nochtans aen dezelve gehouden te zijn.

Hierop gedelibereert zijnde zijn de gedeputeerden versocht deese haere consideratiën bij geschriffte te stellen en de leeden behandicht ende naerder alsdan inne gedisponeert te werden. Werdende de difficijle leeden teffens aenghemaent haer op ’t vergeeven van de president- ende griffiersampten naerder te bequamen.

91. Die van Rotterdam effer ten hooghsten recommanderende ’t redres van ’t Collegie ter Admiraliteyt opte Mase, opdat zij neyt genoodsaeckt worden haer zelffs te rechten als in andere plaetsen geschiet, wierden bij die van ’t Noorderquartier gelijcke clachten ende versoeck ghedaen. Waerop gedelibereert zijnde ghoedtgevonden is dat deur eenige gedeputeerden den staet van de oorloghe ter zee geresumeert ende daeruyt eenen nyeuwen nae gelegentheyt van lasten ende incomen van elck College gestelt zal worden ende teffens behoorlijcke assignatie gedaen van penningen daermeede zij de gemelte lasten eenighsints sullen connen vervallen.

92. Die van Dordrecht effter instantiën doende omme de middelen van eenige dorpen in de Langestrate haer eertijts affgenomen, weeder aen haer comptoir geappliceert te hebben, verclaerende buyten sulcx geen vorder negotiatiën oyt te sullen connen doen. Is goedgevonden deese zaecke alsnoch uyt te stellen totdattet besogne op ’t stuck van de reductie zal weesen voltrocken, daertoe de gedeputeerden van ’tzelve besogne serieuselijcken aenghemaent zijn.

93. Zijn geleesen brieven van den heer van Ribencourt aen d’ander zijde over de lossinge van de gevangenen gecommitteert van den 20^en februarii van innehouden dat zij haer verwonderen dat so traeghen antwoordt van deese sijde becomen ende alsnoch verclaeren van haer overgesonden last nyet te sullen wijcken al waer ’t dat al haer gevangens in de loop souden blijven. Den schout van Rosendael daerbij voeghende dat hij sijn reyse nae Brussel meent te voltrecken ende sien wat naerder bescheyt vandaer soude connen meedebrenghen. Ende is daeromme meede goedgevonden de zaecke hierbij te laeten totdat naerder bescheyt van den schout van Roosendael zal weesen becomen.

94. Is meede geleesen de schrifftelijcke propositie van de heeren van Utrecht behelsende de clachten van de extraordinaris beswaeringe bij deese provintie op ’t meel ende broodt van daer hier te lande ghebracht ingestelt ende versoeckende affschaffinge van dezelve als strijdende tegens de Unie. Daerop goedtgevonden is alvooren te verstaen ’t advijs van de heeren Committeerde Raden.

95. Die van Alckmaer gesommeert zijnde haer naerder last te openen opte leste negotiatie van de 600.000 £ verleeden vergaderinge geconsenteert, verclaeren voor deese mael daerinne te connen consenteren, maer in toecomende tot geen negotiatiën voor de custscheepen gebracht te sullen connen werden, tenzij alvooren dezelve weeder van de directeurs affgenomen ende onder de Collegiën sullen weesen gereguleert.

96. Is daernae voorgedraegen datte directeurs van de custscheepen in ’t Noorderquartier verclaeren nyet te connen scheyden voor ende alleer op Committeerde Raeden van ’t Noorderquartier precijse last gegeeven sij wat penningen sij uyt deese negotiatie aen haer sullen hebben uyt te keeren. Waerop gedelibereert zijnde is nae interatieve omvraege eyntelijck goedgevonden ende geresolveert de heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier te lasten uytte quote van ’t Noorderquartier in deese negotiatie voor allen andere deese directeurs naerder contentement te doen.

97. Is geresumeert het 24^e point van de beschrijvinge spreeckende van een uytcompste te vinden in ’t nomineren van de president- ende griffiersampten van den Hoogen Raede. Daerop bij de Edelen wierde geadviseert dat men die van Zeelandt soude mogen laeten stemmen tusschen de steeden van Westvrieslandt in. D’ander leeden conformeerden haer meest metten lesten voorslagh; Leyden disavoieerde t’een ende t’ander, sustinerende dat volgens den ouden voet Selandt verstaen soude moeten werden nae de heele vergaderinge te moeten stemmen off dat vanweegen deesen Staet bij langer refuys zelffs een president soude werden genomineert. Rotterdam sustineerde dattet een ghroote preëminentie aen deesen Staet gaff, dat Selandt haer justitie hier moet comen haelen ende geen minder commoditeyt voor de ingeseetenen alhier geefft, dat so naebij haer recht connen vervolghen ende dat men daerom het lest voorghaende voorslagh behoorde te accepteren. Wij sustineerden meede so grooten recht om altijt den president ende griffiers uytte ingeseetenen deeses landt te connen hebben; om der Zeeuwen haer kribbicheyt nyet te connen wigh geeven, conformeeren ons met Leyden. In allen gevalle dat noch eer onder protestatie aen Zeelandt het voorstemmen als dit recht wilden cederen. Die van ons quartier dit tusschenstemmen nyet connende goedtvinden ende de saecke bij meerderheyt van stemmen nyet connende geconcludeert worden, is opgehouden in resumptie.

98. De resolutie voor de directeurs van ’t Noorderquartier mitsgaders de resolutiën ter Generaliteyt genomen op ’t uytpresten van de custscheepen, verbieden van ’t slaen van den leeuwendaeler ende schellingh binnen Overijsel, naerder debvoiren ende intercessie voor de scheepen van Cola in Denemercken aengehaelt ende verbot van ’t uytvaeren van de scheepen op Oosten ende Noorweegen ter Generaliteyt genomen, geëxtendeert, geleesen zijnde, is daermeede geconformeert. Voegende alleen de heeren van Amsterdam daerbij dat men den schellingh van Overijsel soude behooren te stellen in handen van de generaels omme geëssayeert te werden, dat bij nyemant werde gecontradiceert.

99. De heer Duyst [van] Voorhout van Hollandt beneffens den heer Arichem van Gelderlandt ende Croeck van Zelandt gecommitteert weesende tot Amsterdam om te presideren opte vergaderinge van de XIX^en van de Westindische Compagnie aldaer ende presenterende sijn dienst so deese vergaderinge hem yets wilde gebieden, is daervoor bedanckt ende goede reyse met succes in de besognes toegewenscht.

100. Zijn Hoogheyt notificeerde bij brieven van den 14^en martii uytte genomineerde personen totte vacerende capiteynschappen geëligeert te hebben: te weeten opte compagnie van capiteyn Moins sijnen edelman van de caemer Paullotti, opte compagnie van den graeff van Culenburch den capiteyn Beaumont, opte compagnie van Rijswijck desselffs zoon Jan van Rijswijck, opte compagnie van Schimmelpenninck den lieutenant Verbeeck ende opte compagnie van Calslaegen den lieutenant Bovetius, ende is ’tzelve als een notificatie daerbij gelaeten.

101. De leeden versocht zijnde haer naerder te openen op ’t concept van den uytvoer van contrebande waeren naer Levanten bij de provintiën ingestelt ende geürgeert, conden veele leeden ’tzelve goetvinden, verclaerende de contraventiën onverdraeghelijck te zijn ende daeromme dit concept meede te connen advoieren ende dat geen Admiraliteyten vrij soude staen daertegens eenige pasporten te gheeven opte peenen daerinne verhaelt. Die van Amsterdam vonden de zaecke ende ’t verbot meede reedelijck, maer seyden geen reedenen te weesen meer licentie tottet openstellen aen de gedeputeerden ter Generaliteyt als aen de Admiraliteyten te gheeven, alsso sulcx meer tot dienst van particulieren als ten dienst van ’t landt soude werden gepractiseeert, als in ’t verboth van den uytvoer van de paerden ende andere placcaten genochsaem is gebleecken datter particuliere insichten in saemenloopen. Meenden daeromme datt men soude mogen persisteren bij den ouden voet ende de Staten-Generael yets goedtvindende te stuyten, de Collegen daervan advertentie ghedaen omme daernae te reguleren. Die van Hoorn conformeerden haer mettet concept mits datte gedeputeerden ter Generaliteyt bevonden werdende yets daertegens tot ondienst van den Staet geconsenteert te hebben, gelijcke calange als de Admiraliteyten souden subject sijn. Doch Enckhuysen, Monninckedam ende wij noch ongelast zijnde, is de saecke opgehouden in resumptie.

102. Die van den Rade van State bij missive van den 14^en martii versoekende furnissement van de quote deeser provintie in 50.000 £ bij provisie in minderinge van de 125.000 tot openhoudinge van de rivieren van de Rhijn ende IJsel voor deesen geconsenteert ende reparatie van ’t schephoofft op ’s-Gravenweert, sonder welck pericule is datte geheele rivier van den Rijn verlooren soude mogen werden, is nae deliberatie bij de meeste leeden daerinne geconsenteert. Dan de heeren van Dordrecht de zaecke alvooren naerder willende communiceren metten haeren, is de zaecke ten fine opgehouden in resumptie.

103. Noch zijn voorgeweest verscheyden particuliere versoecken van kleyne importantie ende andere die aen advijs gestelt zijn ende naerder sullen dienen.

104. Die van Rotterdam proponeerden hoe datte heeren van Delfft tegens alle recht ende reeden zeeckeren persoon Jacob Claesz. Nannings geheeten bij haer om eenige suspicie van onruste uyt Delffshaven geset ende ter cause van dien in sijn eere noch goederen connende gekrenckt werden omdat hij zeedert weeder binnen haer stadt geweest hadde, uyt haer stadt voor schepenen tot Delfft geciteert hadden in persoon ende eenen criminelen eysch tegens denzelven doen doen ende alsso met deffaulten waeren voorts procederende dat voor deesen op ’tzelve subject bij ’t Hoff daertegens penalen verleent zijnde, dien onvermindert voort hadden geprocedeert; dat zij tot conservatie van de vrijheyt haerer ingeseetenen haer in ’t proces hebben gevoeght ende noyt en sullen toestaen dit prejuditie den haeren gegeeven te worden dat om sodanige saecken haer burgers criminelijck ergens souden werden geciteert.

Die van Delfft seyden in deesen met ordre gegaen ende bij rescriptie tot twee maelen toe ’t Hoff contentement gedaen te hebben ende dewijl desen Jacob Claesz. een belhaemel ende stoockebrandt is van alle de onlusten binnen Delffshaeven in de kercke ontstaen ende alsnoch daerinne continueert ende tegens sijn uytsettinge hem telckens weeder binnen haer stadts jurisdictie begeefft, daerover hij oock met reeden in een goede somme naemaels is gecondemneert ende effenwel continuerende ende lest noch tot Delffshaeven nyeuwe onluste ghemaeckt hebbende, dat zij hem daeromme de novo deur den offcier criminelijck hebben doen daghvaerden ende daertoe gefondeert zijn omdattet delict binnen haer jurisdictie is geschiet. Ende so de redenen van Rotterdam ter contrariën plaetse souden hebben, dat selffs geen dootslaegers tegens geprocedeert soude connen werden anders als ter plaetse daer die woonen, dat tegens stijl ende t’eenemael impertinent is, ende versochten daeromme bij haer gerechticheeden ende vrijheeden gemaincteneert te worden.

Hierover weederzijdts verscheyden disputen gevallen weesende, is eyntelijck goedtgevonden eenige uytte vergaderinge te committeren om partijen te hooren ende te accommoderen is ’t doenlijcken ende dat interim gesurcheert souden werden alle de proceduuren. Dan die van Delfft hiertegens protesterende, is de conclusie noch opgehouden totdat met haer principalen naerder souden hebben gecommuniceert. Ende daeghs daeraen haer naerder last openende verclaeren datten officier van zijn instantie desisteert ende daermeede de questie voor die tijdt aff is.

105. Den colonel Morgan op ’t comptoir van Enckhuysen 11 maanden ten affteren weesende ende teffens meede 12.700 £ van zijn tractament als colonel op ’t comptoir van Mierop ende seer ernstichlijcken versoeckende dat hem daervan satisfactie moght werden ghedaen, werdende ook ’tzelve versoeck bij Zijn Hoogheyt extraordinarie gerecommandeert, ende de heeren van Enckhuysen op gesommeert zijnde, verclaerden opte leste vergaederinge geen vorder betaelinge aengenomen hebben te doen als van de compagnie van den heer van Brederoode; datte reste nyet betaelen connen, omdat haer comptoir veel te hoogh als andere in ’t quartier aengeslaegen is, hebbende andere overschot dat zij presenteren te doen blijken voor Committeerde Raden aldaer, tevreeden weesende datte heeren Committeerde Raden aengeschreeven werden opte beste voete deese betaelinge te procureren offte anderssints dat gelieven de steeden bijeen te ontbieden, alwaer haer geallegeerde sullen doen blijcken ende de saecke alsso gevonden connen worden.

Hierop gedelibereert zijnde meenden de Edelen dat men de Committeerde Raden van ’t Noorderquartier soude aenschrijven deese betaelinge te doen, bij weygeringe lasten omme de staten van alle de comptoiren over te senden omme naerder geëxamineert te werden. De leeden van ons quartier sustineerden gesaementlijck dat Enckhuysen nyet meer als andere comptoiren belast was ende op geen comptoiren yet overschoot, maer datte swaricheyt ontstondt dat Enckhuysen genootsaeckt werdt totte lasten te zee de penningen te lande geaffecteert te diverteren, daertegens sij urgeerden dat volgens de resolutie van de affectatie penningen toe verschafft souden moeten werden, so men de confusiën tot Enckhuysen ende elders voorcomen wil. Dan Enckhuysen persisterende bij haer vorige allegatie, sustinerende nyets buyten ordre verstreckt te hebben ende oock dat Committeerde Raden hier weesende haer beloofft hadden de steeden te beschrijven, blijckende van contrarie aenschrijven van Committeerde Raden dat Enckhuysen haer verclaert hadde die zaecke hier ter vergaderinge te willen doen vinden. Nae verscheyden disputen is eyntelijck geconcludeert datte heeren van Enckhuysen worden versocht deese claeghende luyden contentement te doen. Alsmeede die van Weesop aen den colonel Colpeeper noch 7900 £ ten affteren zijnde off dat Committeerde Raden daerinne behoorlijcke ordre souden stellen. Dan effter verscheyden disputen op vallende, is de conclusie onzeecker gebleeven.

106. Uytte petitie van den Raedt van State van den jaere 1639 in deliberatie gebracht zijnde het point van ’t aenhouden van de 50 compagniën noch nyet geconsenteert, wierde verstaen datte lasten gedraegen zijnde nu qualijcken geëxcuseert conde werden, dan dat in toecomende sorge behoort gedraegen te worden datte petitie op zijn behoorlijcken tijdt voorgedraegen ende nae gelegentheyt inne geresolveert werde.

107. Uytte zelven petitie in omvraege gebracht zijnde het point om de respective Admiraliteyten te subsidiëren met 600.000 £ ’s jaers, is daerinne geconsenteert bij eenparicheyt van alle de provintiën ende onder conditie datte zelve daertoe meede sullen moeten consenteren.

108. Uytte zelve petitie meede voorgedraegen weesende omme te consenteren in een assurantiecamer, havengelt, last- ende veylghelt etc., werde verstaen tot assurantiecaemer alsmeede het havengelt geen apparentie te weesen, maer belanghende het last- ende veylgelt zijn de leeden voor deesen gecommitteert versocht naerder bij geschriffte te willen stellen het antwoordt dat mijnheeren van Zelandt ter Generaliteyt zoude connen werden toegevoeght.

109. Den ambassadeur van Venetiën ghaende nae Vranckrijck uyt last van zijn meesters omme aldaer eenige zaecken ten dienste van de gemeene christenheyt te verrichten, hadde aen den raedtpensionaris Cats ten hooghsten gerecommandeert dat vanweegen deese provintie een ambassade derwaeraen moght werden affgesonden ende is daerom in omvraege gebracht het 20^e point van beschrijvinge daervan spreeckende. Dan de heeren van Amsterdam ende eenige andere alsnoch insisterende dat alvooren daertoe te procederen reparatie van de eertitulen ende rangh van deesen Staet behoort te werden ghedaen ende apparente hoope gegeeven van de prestatie van ’t afftergehouden secours, is gheen finale resolutie in de zaecke genoomen connen worden.

110. Op het 21^e point spreeckende van de continuatie van ’t subsidie voor de croone Sweeden bij den resident Spieringh groote instantiën omme gedaen werdende alsmeede om ’t furnissement van de subsidiën voor deese geconsenteert, meenden verscheyden leeden dat in deesen tijdt daer men voorheefft met die croone tegens Denemercken naerder te contracteren dit versoeck qualijcken soude connen werden geëxcuseert, dan andere verclaerende effenwel daertoe ongelast te zijn, is de saecke opgehouden ende zijn de leeden versocht om naerder last te schrijven.

111. De meeste bloedtvrunden van den secretaris Van der Wolff deeden door den raedtpensionaris voordraeghen dat op mergen naernoen den voors. haeren vaeder beghraeven ende het doode lijck ter begraeffenisse soude werden gebracht, versoeckende datte vergaderinge ’tzelve de laetste eere aendoen ende het gemelte lijck wilden accompagneren; ’twelck eenparichlijck bij de leeden toegestaen ende geaccordeert is geworden.

112. Noch zijn voorgeweest verscheyde particuliere saecken daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

113. Den ontfanger Reael tot Amsterdam versoeckende dat volgens het goedtvinden van de heeren Staeten de maeckelardijen 1^a april 1639 affgeschafft weesende zijn tractament nae proportie van zijn ontfangh dat over de 3 millioenen importeert moght werden verhooght, alsso hij zijn tractament van 2200 £ ’s jaers genochsaem aen den commies ende twee klercken die hij nootsaeckelijk tot sulcken grooten ontfangh van doen heeft moet dispenderen, waeren de leeden van contrarie opiniën. Eenige meenende datte ontfangers op ’t vorige smeer haer noch wel wat souden mogen bedroogen, andere dat men haer behoorde te contenteren volgens ’t advijs van Committeerde Raden ende haer tractament van 2 tot 3 verhoogen, doch is eyntelijcken beeter gevonden de voorige retroacten alvooren eens op te soecken.

114. Die van Amsterdam segden aenschrijvinge te hebben dat opten naem van ’t volck totten walvischvangh van nooden, verscheyden bootsvolck in dienst van Zijn Ma.^t van Noorweegen ende Denemercken werdt aengenomen, versoeckende dat sulcx intijdts geweert ende voorgenomen mocht werden. Is nae deliberatie verstaen ende geresolveert dat sulcx mett allen ijver zal werden gestuyt ende tot dien eynde gerenoveert het placcaet op dit subject anno 1629 geëmaneert ende de magistraeten geauthoriseert om nyet alleen het bootsvolck maer oock de huurders ende aenmers van ’t volck te doen straffen ende corrigeren vermogens den placcate. Welcke resolutie ter Generaliteyt ingebracht zijnde is daermeede geconformeert.

115. De bewinthebberen van de Westindische Compagnie gesuccumbeert hebbende in revisie tegens den pachter van de asijnen, remonstreerden dat alle particulieren vrijdom hadden van den imposten van de vivres nae Brasijl gesonden ende versochten daeromme opdat sij tegens dezelve merckt souden connen houden, dat haer meede vrijdom ende exemptie van den impost op alle natte ende drooghe vivres moght werden geconsenteert; daertoe sij meenden temeer reeden te hebben omdat in alle leegers datelijck vrijheyt werdt verkondight ende dat haer werck nyet dan een formeel oorloge is ende de behoefften tot onderhout van dezelve werden gesonden. Doch is goedgevonden ’t advijs van Committeerde Raden daerop alvooren eens te verstaen.

116. Anthony Haeringh geweesen pachter van de booter tot Amsterdam ten tijde van den inval van den viant in de Veluwe anno 1629 ende ter cause van dien groote schaede in zijn pacht geleeden ende remissie van 4100 £ becomen hebbende, verclaerde met eerlijcke luyden te converseren ende die naeme nyet te willen hebben van yet van ’t landt genooten te hebben; presenteerde daeromme off in vier termijnen dezelve somme op te brenghen ende te betaelen off in comptant gelt mits cortende de interesten tegens den penning 16. Ende is nae deliberatie deese presentatie aengenomen ende verclaert datten supppliant met ’t een off ’t ander magh volstaen.

117. De heeren van Delfft notificeerden dat haere principalen nyet geraeden vonden om belanghende de questie tusschen haer ende Rotterdam raeckende de procedure tegens Jacob Claesz. van Delffshaeven in vorder contestatie te comen off de commissarisen van de vergaderinge daerover moeyelijck te vallen ende dat haeren officier daeromme verclaert hadde te desisteren van de instantie ende procedure tegens denzelven Jacob Claesz. aengevangen, waermeede de leeden contentement naemen ende die questie verstaen wierde aff ende tenyet te sijn.

118. Is bij den gedeputeerden naerder gebesogneert hebbende over de questie van de vrouwe van Rinsaeterwoude tegens de classe van Woerden concernerende ’t beroepen van een predicant aldaer tot Rinsaeterwoude, van de debvoiren bij haer tot accommodatie van partijen aengewent rapport ghedaen, seggen partijen nyet te hebben connen bevreedighen ende datte zaecke daerop is blijven hanghen datte vrouwe sustineert met goedtvinde van de gemeente een predicant te mogen beroepen ende dat ten overstaen van nyemandt van haerentweghen de kerckeraedt aldaer behoort te werden verkooren; daertegens de classe sustineert dat sulcx nyet en vermagh te geschieden sonder den kerckenraedt ende die aldaer nyet weesende, dattet classis dezelve gewoon is ende vermagh te representeren ende alsso op haer naeme de beroepinge te doen. Sustinerende meede datten stellen van den kerckenraedt nyet anders als in haer off haer gecommitteerden overstaen kan worden ghedaen; daerinne de heeren Staten nu hebben te disponeren.

Hierop gedelibereert sijnde waeren de Edelen van advijs dat men deur eenige gedeputeerden de stucken visiteren soude mogen omme te dienen van haer advijs, verclaerende daerbij deese excessen van de predicanten in haer dorpen nyet te connen gedoogen off dat eenige vergaderinge soude werden gehouden buyten haer consent. Die van Dordrecht meenden dat men het beroep sijn voortgang soude mogen doen neemen opte zelve voet als in den dorpe van Lis ende daerbij noch ordonneren dat ten overstaen van een lidtmaet van de religie bij de vrouwe te committeren, den kerckenraedt aldaer soude moeten werden gekoozen ende dat daermeede de zaecke conde getroffen werden. Dan ’t meerendeel haer mettet advijs van de heeren Edelen conformerende is in dier voegen meede geconcludeert geworden.

119. Is meede bij de gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende het advijs van ’t Hoff op ’t onbehoorlijck solliciteren van de ampten van justitie schrifftelijcken overgeleevert het concept van de naerder consideratiën bij haer gemoveert op ’tselve subject, daervan de leeden copye versoeckende omme ’tzelve breeder metten haeren te communiceren, is ’tzelve henluyden geaccordeert ende de saeke interim in bedencken gehouden.

120. Den pensionaris Catz proponeerde vanweegen Zijn Hoogheyt dat denzelven van meeninge weesende omme betijdts in ’t voorjaer met Vranckrijck een goedt leeger in ’t velt te brenghen ende daermeede eenighsints van de frontieren aff te wijcken die effenwel met een behoorlijck guarnisoen dienden beset te blijven tegens ’tgunt den viant daerop bij diversie soude moghen voorneemen, dat daeromme hooghnoodigh vindt het aenneemen van zesduysent waertghelders ende de leeden respective dat point ten hooghsten recommandeert, daertoe effenwel verscheyden leeden cleyne inclinatie bethoonden. Dan effenwel eenparichlijck aenneemende mette haeren naerder daervan te spreecken, is de zaecke tenzelven eynde opgehouden tot in de toecomende weecke.

121. Gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden op ’t stuck van de fatalia van de revisie bij de pachters tegens haer sententiën te versoecken, is nae deliberatie eenparichlijcken verstaen ende geresolveert dat binnen den tijdt van een jaer nae date van ’t vonnisse ’t request daertoe sal moeten werden ingeleevert, mits consignerende 100 £ voor de oncosten ende dat binnen 2 jaeren sal moeten werden vervolght. Ende voorts henluyden gegheeven vijff adjuncten so rechtsgeleerde als andere so de zaecke voordraegen zal, alles in conformité van ’t gemelte advijs.

122. Het point van de reductie traeghen voorgang neemende ende de heeren Committeerde Raden hierentusschen met verscheyden ongeloofflijcke clachten ende versoecken van betaelinghe vervolght werdende soodat sonder furnissement van penningen nyet langher connen blijven sitten sonder in eenighe vervaerlijcke extremiteyten dreygende de ruïne van den Staet te vervallen ende dat uyt andere middelen bij deese vergaderinge nyet te verwachten is, is daeromme bij den raedtpensionaris voorgedraegen datte leeden bij defect ende gebreck van middelen hunweegen haere principalen dienden bequaem te doen maecken om voor ’t scheyden te mogen consenteren in een notabile negotiatie. Waerop gedelibereert zijnde, verclaerden verscheyden leeden daertoe geen apparentie te sien, soolange geen consenten alvooren ingewillicht souden weesen; hebben effenwel aengenomen yeder aen den zijnen te schrijven om naerder last ende is ten zelven eynde de zaecke opgehouden.

123. Noch zijn voorgeweest verscheyden particuliere zaecken die aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

124. Heyndrickjen Gerryts weduwe tot Diemen van haer soon Heyndrick Jansz. verlijdt weesende met 4 mergen leenlandt ende versoeckende dattet zelve in allodiael moght werden verandert mits betaelende daervan de recognitie als nae behooren, is nae deliberatie het versoeck toegestaen mits betaelende den derdepart van de waerdye.

125. De ghemeene kaersssemaeckers van Haerlem, Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Haeghe versoeckende de pacht van ’t smeer ende kaerssen bij redemptie in pacht te hebben, varieerden de opiniën ende is daeromme goedtgevonden de zaecke uyt te stellen totdat de vergaderinge compleet zij.

126. De deputeerden van ’t Zuydhollandsche synode remonstreerden datten heer van Brederode den classe van Gorchem affgescheyden hadde alle de dorpen onder Vianen geleegen met intentie om daervan een halffclassis apart te maecken, hoewel t’eenemael sonder eenige noot ende oock tot grooten ondienste van de kercken; versochten daeromme dattet zelve geremedieert moght werden. Is verstaen dit versoeck ende remonstrantie te stellen aen handen van den heer van Brederode omme ’tzelve te examineren ende daertegens te seggen ’tgunt hem geraeden duncken zal.

127. Is meede gedaen lecture van de extensie van de resolutiën verleeden weecke genoomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert, uytgeseyt alleen dat belanghende het stellen van de fatalia van de revisiën van de pachters, ’tzelve verstaen zal werden plaetse te grijpen in beyde quartieren.

Dan belanghende de versochte betaelinge van den colonel Morgan de resolutie geëxtendeert zijnde dat die van Enckhuysen wierden gelast de betaelinge aen denzelven te doen off bij gebreecke ende in cas van insuffisantheyt van ’t comptoir, datte zelve tot sulcx nae ordre van ’t landt souden werden gesubsidieert, doch dat in zulcken gevalle de heeren Committeerde Raeden versocht werden een naerderen staet over te senden van alle de comptoiren van ’t quartier omme daeruyt te verstaen off d’een off d’ander eenige penningen moght over hebben daeruyt andere defectueuse eenigermaeten souden connen werden geholpen. Is bij alle de leeden van ’t Noorderquartier uytgeseyt Enckhuysen verstaen deese clausule nyet geconcludeert te zijn ende daeromme oock tottet oversenden van een sodanigen staet nyet te connen verstaen. Enckhuysen ende meest alle leeden van ’t ander quartier sustineerden sulcx reedelijck te weesen, waerover effter verscheyden disputen ende contestatiën vallende, is geen finale conclusie inne genomen connen werden.

128. Noch is geleesen een groote quantiteyt requesten van pachters ende andere particuliere saecken, daervan eenige affgeslaegen, andere aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

129. Is bij den heer van Schaegen ingegeeven zeeckere deductie opte zaecke van ’t beroep van den predicant Bulaeus tot Barsingerhorn, daeruyt bij den gedeputeerden van ’t synode copye versocht weesende, is hun ’tzelve geaccordeert.

130. De Staten-Generael sonden over verscheyden placcaten bij haer tegens het uytvaeren van de scheepen op Oosten ende Noorwegen doen instellen, versoeckende datte zelve allomme daer ’t behoort moghten werden gepubliceert. ’Twelck als conform weesende de resolutie bij alle leeden is goedgevonden.

131. D’zelve heeren Staten-Generael versoeckende dat omme eens te comen tot redres van de zaecken van de munte bij de provintiën gesaementlijck moght werden goedgevonden datte iudicature van de excessen bij den muntmeesteren temet gepleeght, moghte absolutelijck gedefereert ende gestelt werden aen de heeren van den Raden van State.

Is nae deliberatie nyet goedtgevonden een point van de hoogheyt van ’t landt aen yemandt over te gheeven, maer is goedtgevonden ter Generaliteyt in bedencken te gheeven off men in alle provintiën nyet en soude connen beraemen een eguale straffe daermeede de contraventeurs sonder conniventie souden mogen werden gestrafft ende off men in besogne ’tzelve nyet soude connen vaststellen ende dat daervan rapport gedaen sijnde naerder op alles sal mogen werden geresolveert.

132. De bewinthebberen van de Westindische Compagnie versoeckende dewijl alle particuliere van de vivres buytengevoert vrij zijn ende om de groote dierte van de vivres in Brasijl de populatie verhinderende ende ten aensien dat genochsaem alles als tot een formeel leeger wordt vervoert, waervoor men gewoon is vrijheyt te publiceren ende om tegens de particuliere te moghen merckt houden, dat haer vrijdom van de impost van de drooge ende natte vivres verleent ende sulcx in de ordonnantiën expresselijck moght werden geïnsereert.

Is nae deliberatie daerop gehoort het advijs van Committeerde Raden, verstaen ende geresolveert dat belanghende de vivres opte scheepen voor consumptie voor de reyse ingeslaegen, de Compagnie subject zal blijven de imposten daertoe gestelt, maer belanghende de vivres die voor commerciën in Brasijl werden overgevoert ende voorts om aldaer geconsumeert te werden, dat daervan vrij ende exempt sullen sijn, so van natte als drooge spetiën ende dat vóór de verpachtinge daervan notificatie zal werden gedaen voor het aenghaen van de verpachtinge.

133. Den lieutenant-admirael Tromp effter hem beclaeghende over de traeghe voorsieninge ter zee ende ’t grasseren van de Duynkerckers tot grooten nadeel van’t landt ende meede van zijn goeden naem ende faem ende versocht daerom dat in plaetse van’t gesoncken ende affgeleyt schip de directeurs van de Mase moghten werden aengeschreeven het schip van de capiteynen Diemen ende Colster noch voor dit jaer te prepareren ende uyt te rusten om hierentussen tijdt te winnen tottet maecken van een nyeuw schip ende uytte grondt winden van een ander. Versocht daerbeneffens datte 8 scheepen van de provintiën daer weynich apparentie toe is, 3 bij de Mase, 3 bij Amsterdam, één bij Hoorn, 1 bij Enckhuysen behooren te worden aengeenomen, dat weynich scheelen soude alsso de provintiën haer scheepen al in zee comende maer voor 3 à 4 maenden victaliëren ende alsdan met vivres van deesen provintie voorts in dienst aengehouden moeten werden.

Is nae deliberatie verstaen datte directeurs tot Rotterdam sullen aengeschreeven worden de twee gemelte scheepen gereet te maecken so haest doenlijcken. Dan belangende het tweede point zijn de leeden opte zeezaecken gecommitteert versocht dat besogne metten eersten te willen bij der handt neemen ende alsdan meede naerder examineren dit rapport ende van alles rapport doen.

134. Geleesen weesende ’t advijs van de heeren van de Reeckeninghe opte questie ontstaen tusschen den heer Loys van Egmont voor den Hogen Raede ende de Gecommitteerde Raeden van ’t Noorderquartier concernerende ’t vergheeven van zeeckere canonesye specterende totte capelle van Egmont opten Hoeff, is verstaen ’tzelve pertinent ende de voors. heer Loys van Egmont mits aen viants sijde gedient heefft schoon nu in neutrale landen weesende, ongequalificeert is om deese collatie van beneficiën, daervan bij de crediteuren cessie aen de heeren Staeten is gedaen, dat hij oock geen personam standi in judicio heefft, sonder van deesen Staet alvooren main lenite[?] becomen te hebben.

Ende is daeromme geresolveert datte heeren van den Hoogen Raede aengescheeven sullen worden dat zij om reedenen vooren verhaelt denzelven heer Loys van Egmondt sullen gelieven te rapelleren a limite judicii immers vooralsnoch ende de gevallen proceduren te stateren tot naerder ordre, mits datte particuliere interesten van eenige leeden van de vergaderinge pretenderende opte zelve goederen naerderhandt bij occasie sullen werden gedemeleert.

135. Caspar Robijn de Jonghe bevrachter van ’t schip Breda tot Enckhuysen aengehaelt buyten sijn schult, dewijl ’tselve schip bij veranderinge van de reys nyet nae Vianen maer Marsiliën gedestineert was, waerop het buscruyt ter quantiteyt van 25.000 lb. weesende de reste voor ’t behoeff van ’t schip, een goeden tijdt in de Straet blijvende ende dat hij mitsdien dezelve geerne soude reclameren, doch gedreyght werdende met apprehensie voor zijn persoon, versocht acte van vrije geleyde om geduurende ’t proces hem te mogen onverhindert in Noordhollandt ter plaetsen hem geraeden duncken zal. Is nae deliberatie goedgevonden datte leeden tottet examen van deese zaecke gecommitteert dit request in handen sal worden ghestelt omme ’tzelve te examineren ende te dienen van hunnen advijse.

136. Tot commissarisen over de aenstaende verpachtinge zijn gecommitteert de steeden als volght: tot

Dordrecht: Rotterdam, Hoorn

Haerlem: heer van Warmont, Delfft

Delfft: heer van Mathenes, Amsterdam

Amsterdam: Goude, Gorchem

Goud: Haerlem, Enckhuysen

Gorchem: Leyden, Alckmaer

Bryel: Schiedam, Monnickedam

Alckmaer: Dordrecht met een van de Committeerde Raden van

’t quartier

Waterlandt: Schoonhoven [met een van de Committeerde Raden

van ’t quartier]

137. Op ’t gemoveerde van eenige leeden belanghende de directie ende het vercorten van de besognes, is bij alle leeden goedtgevonden datte ordinaris uuren van bijeencomen van 9 tot 12 uuren ende van 3 tot 6 uuren precijse sullen werden waergenomen ende precijse oock gescheyden; dat meede van nyeus sullen werden gecommitteert commissarisen tot examen van de requesten, werden hiertoe voorgeslaeghen een uytte Edelen, Amsterdam ende Alckmaer.

138. Elbert Mathijsz. zijn meertjes groot 3 mergen in Beetsercoige geïnundeert zijnde, is toegestaen vrijdom van verpondinge van een stuck oudt landts totte reparatie van nooden tegens 26 st. ’s jaers ende noch vrijdom van alle reële lasten van ’t nyeuw bedijckte den tijdt van vijfftigh jaeren, genochsaem conform het advijs van de heeren Committeerde Raden.

139. Noch zijn geleesen verscheyden requesten van cleynen importantie.

140. De poincten uyttet rapport van de gedeputeerden gebesogneert hebbende over de maniere ende middelen omme te stuyten de exorbitantiën van de Deense thollen naerder voorgedraegen weesende ende voornaemelijcken off men een ambassade zal decerneren nae Sweeden en Hanssesteeden, is nae deliberatie ’tzelve eenparichlijck bij de leeden goedgevonden ende verstaen dat ter Generaliteyt daerop instantiën sullen werden gedaen ende dat teffens opgesocht ende naegesien sullen werden de tractaten tusschen deesen Staet ende de crone van Denemercken anno 1599 ende vervolgens meede mette Hanssesteeden ghemaeckt, omme daernae de instructie voor den heeren ambassadeurs geformeert te mogen werden; doch alsso meede gemoveert wierde dat goedt weesen soude de ambassadeurs van deesen Staet in Enghelandt ende Vranckrijck hiervan verwittight te worden omme hare respective maiesteyten van ’t voorneemen ende goede intentie van deesen Staet naerder te berichten, is goedgevonden die saecke in naerder bedencken te houden.

141. Daernae in naerder omvraege gebracht weesende belanghende het vacerende secretarisampt van Hollandt wat voet te houden ende off men als voor deesen daervan een point van beschrijvinge maecken off gelijck voor deesen geschiet is bij reces daerinne voorsien, mitsgaeders off men de instructie soude resumeren als voor deesen ende off men precijse nominatie off alvooren voorslagh van eenige personen sal doen. Wierden bij de heeren Edelen verstaen dat zij deesenaenghaende met malcanderen naerder mosten communiceren alvooren haer op deesen te connen uytten, waeromme de zaecke opgehouden is.

142. Die van Rotterdam voor de Engelsse Court vrijdom van imposten versoeckende gelijck die van Middelburch ende Delfft voor deesen genooten hebben, conden eenige ende meede van de principaelste leeden daertoe nyet verstaen, sodat geen conclusie inne ghenomen heefft connen werden. Hebben effenwel de heeren van Rotterdam daerbij gevoeght dat sij opte conclusie geen naerder instantiën souden maecken, maer effenwel meenden dewijl sij ’t meerendeel van de leeden ende de reedelijckheyt voor haer hadden, dat sij buyten conclusie vermoghten te doen ’tgunt bij haer wierde versocht. Dan de heeren van Haerlem ende andere die maxime geenssints connende advoieren ende dezelve contradicerende, is de saecke steecken gebleeven sonder conclusie.

143. De gedeputeerde van ’t classis van der Goude 13 maenden gesolliciteert hebbende om betaelinge van de oncosten ter oorsaecke van de differenten ter Goude voorgevallen, daerop alreede een somme van 1000 £ bij haer was genegotieert ende versoeckende off bij de stadt off bij ’t landt daervan vergoedt te worden. Is goedgevonden deese requeste te stellen aen handen van de heeren van der Goude omme bij dezelve geëxamineert ende voorts behoorlijck contentement inne ghedaen te worden.

144. Op ’t geproponeerde van den heer Bruyninghs uytte Generaliteyt ingebracht belangende de besendinge nae Maroco bij den coningh aldaer versocht ende door Isack Palatio mettet vertrecken van daer nae Brasijl illusoir gemaeckt, naerder omvraeghe ghedaen weesende, is verstaen alsnoch de besendinghe te doen voltrecken. Werdende daertoe voorgeslaegen eenen Libekercken daertoe voor deesen gerecommandeert des dat sorghe soude werden gedraegen dat aen de rebellen van Zijn Ma. ^t van Maroco geen ammunitie van oorloge gebracht off toegevoert ende datte voorige instructie soude werden gedresseert ende alvooren de ambassade aff te senden affgewacht sal worden de compste van IJsack Palatio omme uyt desselffs bericht naerder bescheyt te connen van saecken die tot deese legatie souden connen dienen.

145. Is om de begraeffenisse van de vrouwe van Heenvliet de vergaderinge uytgestelt tot vijff uuren naernoen omme alsdan te hooren den heere van Schaegen metten gedeputeerden uytten den classen van Alckmaer tegens de gedeputeerden van de Noordhollandse synode ende den kerckenraedt tot Barsingerhorn, gelijck ten zelven tijde meede is geschiet. Dan den heer van Duvenvoirde de besognes bij ongeleegentheyt troublerende, is de kennisse ende audiëntie deeser zaecke uytgestelt tot daeghs daeraen.

146. Zijn binnengestaen den heer van Schaegen metten gedeputeerden van den synode van de classis van Alckmaer ter eenre ende de gedeputeerden van den synode ter andere zijden concernerende de ongeleegentheden van de kercke van Barsingerhorn ende de beroepinge van den predicant Bulaeus aldaer, d’eene dezelve sustinerende als conform de beroepinge bij de gemeente zelffs beghonnen ende meede in gevolgh van de resolutie der Ed. Mog. Heeren Staeten op dat stuck ghenoomen, d’andere dezelve voorgenomen beroepinge ontkennende ende sustinerende daerbij de resolutie qualijcken verstaen ende geëffectueert te weesen tot nadeel van die van den kerckenraede. D’eene partije concluderende met verscheyden reedenen tot approbatie van het gebesogneerde ende standthoudinge van ’t beroep van domini Buleus, d’ander dat alles in suspenso gehouden moght werden totdat off bij den synode offte eenige daertoe te committeren deese zaecke naerder soude moghen weesen geaccommodeert ende bijgeleyt, malcanderen hierentusschen pro et contra objicierende verscheyden misslaegen ende swackheeden in deese saecke beghaen die best gesweegen waren geweest.

Dan is eyntelijck goedgevonden partijen te dimitteren met antwoordt dat de heeren Staeten op alles bij haer gemoveert behoorlijck reguard neemen ende naerder inne souden resolveren. Werdende oock de vorder deliberatiën over deese zaecke op naernoen opgehouden op hoope dat Zijn Hoogheyt daerinne eenighe naerder uytcompste sal connen beraemen.

147. Geresumeert weesende de extensie van de resolutie genomen in de questie van de vrouwe van Rinsaterwoude tegens den classe van Woerden op ’t beroepen van een predicant ende het stellen van een kerckenraedt, is verstaen dat deese laetste extensie nyet en is conform ’t advijs van de leeden ende dat daerom bij de voorgaende werdt gepersisteert, te weeten datte voorghaende leeden versocht worden nae visie ende examinatie van stucken in deesen geproduceert naerder met malcanderen te adviseren wat sij oordeelen in deesen gedaen te moeten werden. Ende in cas de Edelen belanghende ’t vooraff doen van de prejudiciale questie off de classis vermagh in plaetsen daer geen kerckenraeden en zijn, dezelve te representeren noch vorders persisteren dat in de notulen van den raedtpensionaris daervan kennisse gehouden zal worden omme haer te mogen strecken als nae behooren ende is eyntelijck oock in dier voegen geconcludeert geworden.

148. De heeren commissarisen ghaende ter verpachtinge binnen Rotterdam ende gehoort hebbende de verclaeringe van Rotterdam van dat nyettegenstaende de conclusie op ’t toestaen van de vrijheeden van de consumptie aen de Engelsse Court nyet en is genomen, sij effenwel hebbende so sij seggen verre ’t meerendeel van de stemmen ende leeden ende de reedelijckheyt en billickheyt zelve voor haer, van meeninge voor de verpachtinge te doen affcondigen datte Engelsse vrij sijn. Ende versoeckende so sulcx voorcomen moghte hoe haer in deesen te draeghen, conden verre ’t meerendeel van de leeden nyet verstaen dat buyten conclusie de heeren van Rotterdam sulcx bevoeght waeren te doen. Ende oordelden ’tzelve te weesen een saecke van groote ende arghe consequentie; meenden effenwel dat men bij ’t meerendeel van de stemmen twee derdeparten meedebrenghende soo men gewoon is in saecken van remissie ende gratuïteyten te procederen volgens de practijcque soude mogen concluderen. Die van Haerlem, Leyden, Amsterdam, Monnickedam ende wij sustineerden sodanigen maxime oock geenssints te connen advoieren dat men tot naedeel van de gemeene middelen bij twee derdeparten soude mogen concluderen. Dat oock geen exempelen daervan gethoont souden connen worden, maer wel van schulden ende remissiën van pachters off gratiën uytte gemeene beursse verleent dat een geheel andere saecke is; conden daeromme oock noch veel minder de conclusie admitteren. Sodat eyntelijck verstaen is deese zaecke in bedencken te houden ende Rotterdam te versoecken haer gerust te houden off dat de heeren commissarisen geauthoriseert worden het recht van ’t landt te bewaeren. Daervan die van Rotterdam aennaemen naerder rapport te doen.

149. Op het 10^e point om de deeckens van schippersghilde verbeeteringe van leghdaegen ende precyse betaelinge toe te voegen de leeden noch van contrarie opiniën weesende, is goedtgevonden deur de heeren van de Raede van State ende de heeren Committeerde Raden deese saecke eens gesamentlijck te doen examineren omme ghedient te werden van heure advijse.

150. Op ’t 14^e point behelssende verscheyden middelen ende spreekende van ’t vinden van eenige penningen uyttet vercoopen van eenige gorssen ende rauwe partijen van de Graefflijckheyt; ten 2^en om een uytcompste te vinden tot consent van ’t opleggelt van de graenen; ten 3^en om de politijcque ende militaire ampten met een impost te beswaeren; ten 4^en om eenen impost te vinden opte doode lijcken à l’advenant den 200^en penning; ten 5^en om ’t zoudt aen den Staet te brenghen off eenighsints anders te beneficiëren. Hierop gedelibereert weesende hadde ijder point noch verscheyden contradicenten, sodat daeromme geen conclusie inne genomen heefft connen werden.

151. Zijn binnengestaen 3 gedeputeerden uytte Generaliteyt seggende bij brieven van een Frans minister, Amontot, bericht te worden dat den coningh van Spagnen binnen Genua[?] heeft doen contracteren met eenen Muylman omme t’zijnen dienste te huuren 20 welgemonteerde oorloghscheepen deeser landen omme dezelve tegens Vranckrijck in de Middelandse Zee te gebruycken; dat meede acht gelijcke Neerlandsche scheepen aengenomen werden binnen Napels omme te ghaen op Calismalis ende vandaer met volck op Duynkerken off nae Brasijl. Verclaeren dat Zijn Ma.^t van Vranckrijck deese zaecke op ’t hooghste onaenghenaem is ende groote instantiën doet dattet zelve magh worden geweert.

Dat sij meede vanweegen de Generaliteyt gelast zijn serieuse instantiën alhier te doen ten eynde het placcaet van den 14^en junii 1637 tegens het verhuuren ende vercoopen van scheepen aen Spaensse ministers geëmaneert, gerenoveert ende de novo moght werden gepubliceert ende dat teffens meede magh werden gepubliceert het placaet nu februario verleeden beraempt tegens de uytvoer van contrebande goederen ten eynde de clachten van Zijn Ma.^t van Vranckrijck ende ’t verwijdt van Sijn Ma.^t van Engelandt ende andere uytheemse potentaten voorgecomen ende affgeweert sullen moghen werden ende de ingeseetenen nyet en comen te vervallen in derzelver indignatie ende schaeden die voor de handt worden gedreyght.

Hierop gedelibereert weesende, meenden eenige leeden dat men het placcaet soude mogen ampliëren dat geen schippers naer Levanten souden mogen vaeren sonder alvoren borge gestelt te hebben dat sij het schip, ongeval uytgeseyt, weeder sullen leeveren met al sijn stucken binnenslandts; dat men oock aldaer claer soude mogen stellen voor wat personen de faulten calangabel sullen zijn, sodat eyntelijck belanghende ’t 1^e placcaet goedtgevonden is dat deur eenige gedeputeerden ’tselve placcaet naerder geëxamineert ende mette consideratiën bij d’een ende d’ander gemoveert sal worden geampliceert ende voorts gecorrigeert so sij oordelen nae constitutie van zaecken te behooren ende van alles rapport gedaen; werdende hier versocht ende gecommitteert een van de heeren van Delfft, Leyden, Amsterdam, Rotterdam, Schiedam, Hoorn, Enckhuysen.

Belanghende ’t verbot van de uytvoer van contrebande goederen nae neutrale landen, verclaerden de heeren van Amsterdam wel tevreeden te weesen ende te mogen lijden datte excessen daerinne gepleeght met ernst gestrafft souden mogen worden, maer dewijl men de vaert van de Middelandse Zee ende mitsdien meede nyet van Naepels ende Siciliën missen can, daerdoor temet buyten schult occasie gegeeven wordt dat tegens dank van de schippers de scheepen aengehaelt ende de waeren van vrije naer Spaensse plaetsen vervoert werden; dat daerom met groote cautele ende circumspectie in deesen diende geghaen ende alles wel geëxamineert eer men yemandt daerover soude connen calangeren off becladden; welcke calange oock nergens anders als ter woonplaetse van de delinquanten soude behooren gedaen te werden. Ende belangende ’t voorgeslaegen concept meenden dat men de zaecke soude laeten bij den ouden voet ende so aen de Collegiën van Admiraliteyt als ter Generaliteyt toestaen met circumspectie eenige vervoeringe van contrebande waeren op neutrale plaetsen te mogen consenteren als voor deesen.

Verscheyden andere leeden stonden toe datte Admiraliteyten de handen souden geslooten worden, maer belangende de Generaliteyt meenden eenige dat aldaer meede totten uytvoeren van sodanige goederen geen consent soude behooren gegeeven te werden anders als met kennisse van deese vergaderinge off Committeerde Raden ende met eenparicheyt van stemmen ende dat geen overstemminghe plaetse soude ghrijpen, sodatte advijsen variërende eyntelijck verstaen is dat vorige deputeerden opte pretensen ende questiën van de respective officiers gecalangeert hebbende ’t schip Breda oock deese saecke eens naerder sullen examineren ende daervan rapport doen.

152. Opte naerder remonstrantie van Zijn Hoogheyt off de heeren Staten verstaen dat nyettegenstaende de contrarie resolutie op dat subject genomen, te weeten dat geen compagnie te voet ende te paerde op een personage teffens sal mogen werden geconfereert, effenwel Zijn Genade graeff Hendrick van Nassauw totte vacerende plaetse eligibel is. Is nae deliberatie verstaen van jae ende dat Zijn Hoogheyt een acte van dispensatie in handen zal werden gestelt om voor deese mael alleen dezelve resolutie te buyten te mogen ghaen om eenige sonderlinge reedenen de leeden daertoe moverende, maer dat van nu aff aen in toecomende de resolutie weeder vastgestelt ende vervolgens nyet te buyten geghaen sal mogen werden.

153. Den heer van Schagen ende de gedeputeerden van de classe van Alckmaer verclaerende mette gedeputeerden van de synode ende die van Barsinghorn onderlinge nyet te connen accorderen ende versoeckende daeromme dat eenige uytte vergaderinge ende van de predicanten van ’t Zuyderquartier die neutrael zijn, mogen werden gecommitteert omme partijen te hooren ende te vereenighen is ’t doenlijcken, ende alsso eyntelijck een affcompste van deese scrabreuse ende becommerlijcke questiën gemaeckt, is nae deliberatie goedtgevonden ende geresolveert deur commissarisen uytte vergaederinge alleen deesen voet te tenteren ende zijn dienvolgens gecommitteert den heere Van der Mijl met een van de heeren van Dort, Leyden, Amsterdam, Alckmaer ende Enckhuysen omme alle debvoiren aen te wenden dat volgens de ghenomen resolutie deese swaericheyt weghgenomen ende geaccommodeert magh werden.

154. Die van Rotterdam effter clachtigh vallende tegens die van Delfft over de proceduren tegens Jacob Claesz. Nannings daervan voor deesen gerenunchieert hebben, maer alsnu weeder de novo denzelven bij clockgeslagh criminelijck indaegen met toesendinge van acte van vrijgeleyde ende bij deffaulten tegens denzelven sullen trachten voort te procederen, welcke comparitie sij denzelven expresselijcken hebben verbooden, mits strijdt tegens alle recht ende reeden ende oock tegens haer privilege van den jaere 1407 haer bij de graven van Henegouw ende Hollandt gegeeven, meedebrengende dat geen burger van Rotterdam onbeklaeght ergens terechte can geroepen werden als voor den gerechte aldaer. Versochten daeromme datte heeren van Delfft gelast soude mogen werden daervan te desisteren.

Dan die van Delfft haer doen daertegens justificerende als conform de ghemeene practijcq ende stijl van de steeden ende van ’t Hoff, als steunende op een voorghaende faict binnen haere jurisdictie beghaen, weesende notoir dat locus delicti jurisdictie maeckt ende concludeerden daeromme bij haer doen gemaincteneert te werden.

Hierop gedelibereert zijnde, is goedtgevonden dat uytte vergaderinge eenige leeden sullen werden gecommitteert die deese partijen met eenige bequaeme voorslaegen sullen trachten te accommoderen is ’t doenlijcken, ende dat interim de proceduren sullen werden gesurcheert. Dan die van Delfft verclaerende deese conclusie nyet te connen advoieren, is de saecke effenwel daerbij gelaeten.

155. De directeurs van de custscheepen van ’t Noorderquartier ghaeven te kennen van de 102.000 £ bij haer versocht tot equippage van de vijff scheepen maer 50.000 £ van Committeerde Raden ontfangen te hebben ende datte verdere genegotieerde penningen elders gediverteert zijn, versoeckende tot betaelinge van haer vorder affterstal meede ordre gestelt te werden. Is nae deliberatie goedgevonden de heeren Committeerde Raeden van ’t Noorderquartier effter aen te schrijven dat aen de voors. remonstranten bij d’eene wegh off d’ander de vordere betaelinge meede sullen doen offte te dienen van haere reedenen ter contrariën.

156. De gedeputeerden van de Groote Visserije binnenstaende in competente getalle als nae ouder gewoonte, deduceerden in ’t langhe hoeseer considerabel dezelve neeringe hier in ’t land is, wat profijtten dezelven heefft, hoeveel duysenden van mensschen daeraen dependeren ende t’eenemael van leeven, wat ghroote ruympte die in ’t landt geefft, wat vorder commerciën daeraen vast zijn, waeromme dezelve oock van ouden tijden bij de regeringe in goede recommandatie is gehouden ende in haere excessive ghrootte oncosten met een reedelijck subsidie van tijt te tijdt nae gelegentheyt van zaecken geassisteert, dan alsso de oncosten nu vrij wat swaerder sullen vallen ende de equippagen langhs so meer verdieren ende deur ’t neemen van de Duynkerckers ende het missen van de derde ende leste teelt van ’t verleeden jaer deur gebreck van convoy dat nae Duyns gingh bij den admirael, oock groote schaede geleeden. Versochten daeromme alsnu met een somme van 36.000 £ gesubsidieert, voorts drye oorloghscheepen ende zes fregatten beneffens kruyt, loodt ende vorder ammunitie van oorloge als voor deesen ende meede tottet vinden van de vorder lasten onder den haeren een omslagh over de lasten te mogen doen ende die met parate executie te innen als nae ouder gewoonte. Waerop gedelibereert zijnde is geresolveert dat de gemelte supplianten tot laste van ’t landt opte comptoiren daertoe gedestineert sal volghen gelijck subsidie ende dezelve quantiteyt van ammunitie ende vorder voorsieninge ende authorisatie als haer verleeden jaer toegestaen ende geaccordeert is geweest.

157. Ter Generaliteyt goedgevonden weesende eenige te committeren omme nae te sien de naerder tractaten tusschen Deenemercken ende deesen Staet ende de Hansesteeden respectivelijcken gemaeckt omme daeruyt te formeren de instructie voor den ambassadeurs nae Sweeden aff te senden, is goedgevonden vanweegen deese provintie daer noch bij te voegen een van de heeren van Delfft, Amsterdam ende Hoorn met die intentie dat daervan rapport gedaen ende alsdan naerder inne gebesogneert sal werden.

158. Het aenneemen van de 6000 waertgelders vanweegen Zijn Hoogheyt meede ten hooghsten gerecommandeert werdende, waeren de heeren van Amsterdam, Alckmaer, Enckhuysen ende eenige andere leeden daertoe noch ongelast. Verscheyden consenteerden daerinne, doch Haerlem maer tot 4000 toe, sodat de zaecke opgehouden is geworden ende de leeden serieuselijcken versocht haer naerder tewillen doen lasten.

159. Belanghende ’t vacerende secretarisampt van de vergaderinge is verstaen dat in beschrijvinge off pointen van reces zal werden gebracht om op gelast te comen; dat interim de instructie zal werden geresumeert ende oock voor te connen totte electie drye personen sullen werden voorgeslaegen om daeruyt alsdan te kiesen, alles in conformité van voorghaende gewoonte.

160. Is bij den gedeputeerden gebesogneert hebbende op ’t stuck van de reductie van de interessen rapport ghedaen, segghen ende verclaeren eenparichlijcken hetselve stuck nut ende noodich ende oock wel practicabel bevonden te hebben, maer datte questie daer alleen op aencompt hoe te vinden een fons daeruyt de opgeseyde capitaelen souden connen werden affgelost waertoe zij de voorslaeghen bij ’t concept gestelt geëxamineert hebbende, geene van allen dienstigher ende bequaemer vinden als dat men een somme van 800.000 £ soude mogen negotiëren tegens de penning XX. Daerbij van ’t geheele werck een preuve soude connen werden genoomen ende bij succes van de [reductie] nyet eens behoeffde getwijffelt te werden, doch soude men in sulcken cas moeten vaststellen dat binnen de tijdt van zes maenden geen negotiatiën noch hier noch ter Generaliteyt souden moeten werden gheleden.

Belanghende ’t grieff van de heeren van Delfft verstonden dat het besogne behooren bij te woonen ende te openbaeren waerin haer swaricheyt bestondt ende hun de schoen wringht, meenden dat bequaemelijck bijgheleydt soude connen worden.

Hierop gedelibereert zijnde, sijn de gedeputeerden voor haere goede debvoiren bedanckt ende hebben de meeste leeden haer met dit advijs geconformeert. Dan eenige sustineerden beeter te sullen weesen dat men tegens den penning 16 de negotiatie soude doen om te zeekerder te ghaen, vreesden anders dat sulcx nyet succederende de geheele saecke van de reductie oock affter soude moeten blijven; andere meenden dat men eenen 200^e penning soude mogen toestaen onder halve renten als voor deesen, dat ghenochsaem prompt gelt weesen soude. Sodat om deese dispariteyt van opiniën wille eyntelijck goedtgevonden is die van Delfft te versoecken het besogne bij te woonen offte haer grieff in scriptis aen de gedeputeerden over te leeveren in fine verhaelt; ende dat tevens opte negotiatie van een fons tegens d’een off d’ander penning de leeden haer naerder sullen doen lasten.

161. Gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden opten requeste van den ontfanger Reaal tot Amsterdam, is verstaen datte drye groote restanten van de pachters die pretenderen haer de ordonnantiën nyet gepresteert te zijn, monterende ter somme van 101.012 £ denzelven wel affghenomen maer effenwel den ontfanger Boogert in handen sullen werden gestelt omme daervan te consequeren ’tgunt doenlijcken weesen sal; doch de restanten van 10.208 £ daervan de pachters ende haere borghen alreede geëxecuteert zijn, is verstaen dat absoluyt voor quaedt restant sullen worden gestelt, alles in conformité van ’t advijs der heeren Committeerde Raden.

162. Dan bij deese occasie meede in omvraege gebracht zijnde off men om de ontfangers te beeter te animeren tottet inbrenghen offte invoeren van de reductie vooralsnu nyet en soude connen goedtvinden van den tijdt van ’t affschaffen van de makelaerdijen aff de voors. ontfangers toe te staen vermeerderinge van haere gagen van 2 tot 3, konden de heeren Edelen daertoe verstaen mits dat deese verhooginge nyet verder plaetse soude grijpen als datte reductie effectivelijcken in train zal zijn gebracht. Dan andere leeden daerop noch hebbende contrariërende bedenckingen, is goedgevonden deese saecke uyt te stellen totdattet point van de reductie vast sal sijn gestelt.

163. Den schout van Rosendal oversendende brieven van den heer van Ribencourt van den 10^en martii bij dewelcke geclaeght werde over de traege resolutie van deese sijde over ’t stuk van de wissel van de gevangenen te waeter, versoeckende daervan een eynde ghemaeckt te werden. Seggende van haer zijde nyet verder te sullen ghebracht werden alsdat zij aenneemen ende belooven alle goede debvoiren ende officiën aen te wenden bij den coningh ten eynde de ghevanghenen in Brasijl ende West Indiën meede uyt haere apprehensie mogen werden ontslaeghen. Is nae deliberatie goedtghevonden te persisteren bij voorghaende resolutie.

164. Noch zijn voorgeweest verscheyden particuliere versoecken daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

165. Jacob ende Jan Goltsius inventeurs van ’t middel van pick ende teer, is voor een vereeringe ende tot recompense van haer moeyten toegestaen een somme van neegenhondert gulden, alles in conformité van ’t advijs der heeren Committeerde Raeden.

166. Is meede gedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genoomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert. Uytgeseyt dat belanghende de resolutie ghenomen tegens den heer Loys van Egmont in naerder omvraege ende bedencken is gebracht off men den Hoogen Raedt zal aenschrijven denzelven als ongequalificeert te willen repelleren a limine judicii offte dat men alleenlijck dezelve zal aenschrijven in de plaidoien op deese zaecke ende allegatie goedt reguard te willen neemen. Waerop nae deliberatie verstaen is de resolutie wel geëxtendeert te sijn ende dat dienvolgens den Hoogen Raedt gelast zal worden haer daernae te reguleren sonder deesen aenghaende yet toe te geeven dat meerder prejuditie in de zaecke ende bij gevolghe in ’t heele werck soude mogen veroorsaecken.

167. Noch is geleesen een groote quantiteyt requesten daerinne nae geleegentheyt geresolveert is.

168. Is gedaen lecture van de missive aen die van den Hoogen Raede geschreeven concernerende de zaecke van de heere Loys van Egmondt tegens de heeren van ’t Noorderquartier op ’t vergheeven van zeeckere canonesye tot Egmont opten Hoeff. Ende is nae deliberatie bij alle leeden de extensie geapprobeert, uytgeseyt bij de Edelen die lieffst gesien hadden dat men den Hove sulcx nyet belast maer alleen in bedencken gegeeven hadde omme in ’t proces op te letten. Willende oock dat men nyet simpelijcken seggen soude den heer Loys, maer daerbij voegen de prince van Gaveren, weesende een plaetse in Vlaenderen daervan den titule geen prejuditie geeven can. Dan de leeden belanghende den titul haer nyet formaliserende, is effenwel verstaen dat volgens de extensie de missive sijn voortghangh neemen zal ende daerop meede geconcludeert.

169. Is bij den heer van Somersdijck, extraordinaris ambassadeur nae Engelant, binnenstaende rapport ghedaen van ’t gebesogneerde op zijn laetste ambassade in Engelant. Verclaert dezelve daerinne bestaen te hebben dat hij bij den coning soude hebben te justificeren de proceduren van onsen admirael tegens de vloote van Spagnen in Duyns ende dat teffens meede clachten souden werden gedaen over de Engelssen die tegens alle oude alliantiën met haere scheepen de Spaenssen dienen, nyet alleen om volck ende gelt uyt Spagnen nae Duynkercken over te brenghen, maer voornaemelijcken om met heele vlooten vivres ende ammunitie met alle contrebande waeren nae die haevens oock met convoy over te voeren, met versoeck dat sulcx expres verbooden ende tot conservatie van alle oude vrundtschap ordre tegens magh werden gestelt. Ende hoewel op zijn aencompste van den heere Joachimi hem wierde voorgespelt dat seer bedenckelijck was off hij in zijn audiëntie soude werden geadmitteert ende meede dat hij bij veelen met geen liever oogen soude aengesien worden dan off hij voor den coningh van Spagnen zelff de saecke hadde te introduceren ende te verantwoorden, omdat dezelve vaststelden dat bij ons het souverain recht van den coningh zelffs in zijn reede ende caemer was geresolveert ende alvooren ergens van te hooren gerepareert soude moeten werden.

Dat effenwel door den heere Joachimi de zaecke te ’s-Gravesende noch weesende naerder hebbende doen ondersoecken, het contrarie bevonden heefft van dat sijn persoon wellecoom ende aenghenaem was ende met 3 barckes van den coning ende van den Tour aff met 42 carossen met 6, 4 ende 2 paerden ten hove gebracht ende geïntroduceert is, met geen meerder lustre ende respect als oyt voor deesen; dat de 2^e audiëntie bij den coningh ende coninghinne in ’t bijweesen van geheele hoff, noblesse ende groote dames gehadt heefft, alwaer hij vooreerst aen den coningh ende coninginne nae gedaene behoorlijcke complimenten de grondt van zijn negotiatie geleyt heefft, discourerende van de natuure der alliantiën van groote coningen ende princen ende van de verscheydenheyt van dezelve ende hoe dat eenige arbitrair ende dienstigh, andere daerenboven t’eenemael nootsaeckelijck waeren, te weeten van diegheene die gemeene interessen ende proffijten hebben te verwachten ende dezelve periculen van machtiger subject zijn, als voornaemelijck is de alliantie tussen Engelant ende deesen Staet, die oock bij alle voorghaende coninghen van die crone t’allen tijden voor sodanigh is gehouden. Daernae hem addresserende aen de coninginne heefft dezelve meede verhaelt hoeseer Haer Ma.^ts vader hooghlofflijcker memorie deese alliantie gefavoriseert ende met expressive subsidiën deesen Staet omme daerdoor de macht van Spagnen te balanceren hadde gesecondeert. Ende dat de heeren Staten van haer nyet minder waeren verwachtende, daerop Haer Ma.^t alle goede genegentheyt ende inclinatie bethoont hadde.

Dat daernae opte tweede audiëntie met Zijn Ma.^t in beslooten caemer doch in presentie van alle hoovelingen en grooten van ’t rijck, Sijn Ma.^t voorgedraegen heefft de natuure van de jalousiën ende hoe groot quaedt daerdeur voornaemelijcken onder diegeene die malcanderen meest van nooden hebben, als Engelant ende deesen Staet, can gerockent werden. Ende hoeseer oock den coningh van Spagnen tot nadeel van ’t rijck ende van deesen Staet, daer dezelve ontsteecken zijn, hem daermeede soecken te prevaleren tegens ’t gevoelen van de oude cooningen ende de oude maximen van den staet van Engelandt, die altijdt haer welvaeren aen ’t mainctenement van deese Staet geoordelt hebben te dependeren ende dat deur ’tzelve middel de heersscherslust van Spagnen best geweert ende de ruïne van beyde natiën voorgecomen soude connen worden. Deducerende tot dien eynde in ’t lange ende breede hoe dat om dezelve reedenen nae de oorloge met Spagnen aengegaen die van Engelandt de eerste waeren geweest om met deesen Staet in alliantie te treeden, nyet alleen om de rechtvaerdicheyt van de saecke, maer voornaemelijck om den dienst ende noodigheyt van ’t rijck zelve, dat men oordelde sonder beyder welvaeren nyet te connen subsisteren. Tot welcken eynde ook van die tijdt aff subsidiën aen deesen Staet gegeeven ende van tijt te tijdt vermeerdert zijn. Datte nuttigheyt van deesen Staet aen ’t rijck oock in verscheyden rencontres ende voornaemenlijcken anno 1588 ten tijde de Spaensse vloote Engelant ende ons beyde meende te overtrecken heefft gebleecken, daerinne dat sonder eenigh versoeck aff te wachten datelijck een vloot voor Duynkercken hebben gesmeeten die de macht van Parma met het ghroot getal van kleyne scheepen aldaer hebben innegehouden, daerdeur de groote nyet connende landen, affter IJrlandt ende elders gedreeven ende geruïneert zijn. Dat tenzelven tijde Engelant onverwacht besprongen sijnde van so ghrooten maght ende qualijcken van cruyt voorsien, met een quantiteyt van 100.000 lb. uyt Zeelant spoedichlijcken geaccomodeert zijn, waerover oock bij de coninginne doenmaels hooghlijcken sijn bedanckt. Dat naemaels deese alliantie met deesen Staet noch verder geconfirmeert was mette ligue tusschen Vranckrijck, Engelant ende ons anno 1596 ghemaeckt, bij welcke handelinge Engelant van ’t belooffde subsidie aennam te betaelen 1/3 part ende Vranckrijck 2/3 parten in comptant gelt; ’twelck een groote somme bedraegen hebbende naemaels off geremitteert off bij deesen Staet affgelost ende de cautionaire steeden weeder vrijgestelt zijn.

Dat nae deesen anno 1609 in ’t maecken van de treffves met Spagnen tusschen dezelve croonen ende deesen Staet een ligue guarantie ghemaeckt was bij dewelcke sij vaststonden datte conditiën bij Spagnen beloofft souden werden gepresteert off dat zij dezelve souden doen presteren ende den Staet van schaede guaranderen; dat nae dode van den coningh Jacobus oock Sijn jegenwoordige Ma.^t datelijck geneegentheyt getoont hadde omme met deesen Staet in naerder tractaet te comen; dat dienvolgens meede ghemaeckt was het tractaet te Suydthamton van een ligue offensive ende defensive tegens Spagnen, welck tractaet op ’t begheeren van Zijn Ma.^t bij de ambassadeurs van deesen Staet ingestelt zijnde, was daerinne met sodanigen respect gegaen datte conquesten ter zee den coningh alleen waeren geadjudiceert (op hope van hem deur dat lockaesjen mede te beeter tegens Spagnen aen te coppelen), doch die te lande souden halff ende halff werden gedeelt. ’Twelck den coning ende commissarisen doenmaels so aenghenaem was, dattet tractaet soo ’t lagh sonder yet daerinne te veranderen hebben ingegaen ende geapprobeert. Dat over deese weldaden van de Engelssen de regeringe deeses landts altijdt seer danckbaer was geweest ende noyt eenige occasie gegeeven hadde tot eenige wettelijcke clachten, ende dat Haer Hoog Mogenden daeromme nyet genochsaem connen beghrijpen hoe ’t humeur van de Engelssen so magh weesen verbastert dat men tot ruïne van deesen Staet alles aen Spagnen contribueert ende nyet alleen uyt Spagnen vandaen volck ende gelt tot Duynkercken overbrenght, maer selffs uytte Engelsse havenen vandaen ammunitie van oorloge ende allerhande waeren van contrebande dezelve is toevoerende, strijdende zelffs mettet recht van alle volckeren. Versocht daeromme gedienstelijck dat Zijn Ma.^t dezelve excessen van zijn ingeseetenen wilde doen repareren ende in toecomende bij placcaet op seeckere groote peynen verbieden.

Dat Zijn Ma.^t hierop geantwoordt hadde dat ons eygen ingeseetenen het cruydt ende andere contrebande waeren in zijn rijck brachten ende vandaer nae Duynkercken overscheepen; dat zelffs meede in Spagnen haer scheepen ende volck aen den coningh aldaer verhuuren ende vercoopen met alle behoefften daertoe nodigh ende dat men de zijne nyet wijten noch hem vergen can de neeringe uyt zijn landt te verbieden ’tgunt wij zelff aen onse vianden doen. Ende in cas wij aen ons eygen volck genegen mochten zijn exempel te statueren, dat alsdan Sijn Ma.^t meede belooffde deesen Staet naerder contentement te doen. Dat deese sijne propositie veele van de grooten wel behaeghde ende groot contentement gaff; sustinerende meede ’tzelve te weesen conform de maximen ende oude grondregelen van dat rijck. Doch eenige weynige, hoewel van de voornaemste, als den aertsbisschop, den depute van IJrlandt cum sociis, gantsch nyet smaeckte het faict van den onsen in Duyns, zeer heevigh exaggererende nyet anders off formele Spagnerden waeren geweest. Weesende anderssints den depute van IJrlant een seer notabel heer ende wel geverseert in saecken van ’t rijck, die oock den coningh buyten sijn costen jaerlijcx uyt IJrlandt heefft doen toecomen 3 millioenen incomen, hoewel in saecken buytenslandts nyet seer geverseert, doch den coningh om vorige reedenen zeer lieff ende aenghenaem.

Dat naederhandt effter audiëntie bij Zijn Ma.^t gehadt hadde ende aen Zijn Ma.^t versocht lichtinge van 2000 Schotten, daerinne Sijn Ma.^t wat swaerhooffdigh bleeff omdat Spagnen dan meede nyet soude connen weygeren ende nyettegenstaende iterative instantiën ook nyet toe gedisponeert heefft connen werden. Verclaert vorder dat geduurende den tijdt van deese audiëntie so in ’t besonder met particuliere visiten van eenige grooten van ’t rijck, alsmeede in ’t publijcque geschiet, nyemandt oyt voor haer gerept heefft van de rencontre der vlooten in Duyns, gelijck sij wel gewenscht hadden; dat sij daerom eyntelijck in de derde audiëntie selffs daertoe occasie hebben moeten soecken bij den coningh, te kennen gheevende dat tot kennisse van Haere Hoog Mogenden meede gecomen was dat Zijn Ma.^t uytte laetste rencontre van ons ende des viants machtige vloote in Duyns geschiet eenigh misnoegen geschept hadde, van welcke saecke als met reedenen ende recht geschiet zijnde sij meede gelast waren Sijn Ma.^t naerder berichte te doen ende reedenen te gheeven. Sijn Ma.^t daerop invallende, dat hij wel gedacht hadde dat zij daerom quaemen.

Verclaerden dan aen Zijn Ma.^t dat sodanigen vloote nyet veele verscheelende van die van ’t jaer van 1588 ende op gehadt hebbende aen soldaten ende matroosen so men vasthoudt bij de 25.000 man, sowel voor Engelant zelven als ons was redoutabel ende Engelandt so onverwacht overvallen hebbende ons meede soude connen hebben ruïneren; dat daerom onsen admirael dezelve tot daeraentoe vervolght hebbende, reedenen gehadt hadde omme sonder eenigh tijtversuym dezelve te destrueren mettet zelve recht als een wijdman toestaet een haes die hij opgedaen heefft schoon op een onvrijen boodem te vervolgen, doch dat om ’t respect van den coningh ende meede om hem zelffs noch eenighsints te verstercken, sulcx opgehouden hadde. Dan daerna siende datte Spaense vloote van de Engelssen van allerhande vivres, cruyt, loot ende ammunitie met overvloet tegens alle reedenen ende equiteyt werde gedient, dat oock zelffs de Spagnerts daer affgenomen ende met Engelsse scheepen uyt andere havenen vandaen nae Duynkercken wierden gevoert; dat in plaetse van dezelve Engelsse ende andere matroosen daerop wierden gestelt ende daerenboven daeghelijcx van Duynkercken oock met volck ende scheepen ende allerley behoefften versterckt ende dat aen d’ander candt sijn vivres temet verminderden ende oock het saeysoen van ’t jaer eenige onverwachte tempeesten dreyghden die sijn heele vloote soude connen doen ruïneren ende alsso de zaecke infructueus doen affloopen tot inestimabilen ondienst van deesen Staet, daerbij noch coomende dat met eenige injuriën ende hostiliteyten van de Spaensse vloote eerst daertoe getercht was.

So hadden Haere Hoog Mogenden denzelven gelast denzelven vloote so die daer lagh mette eerste occasie aen te tasten ende te destrueren, ’twelck oock deur Godes gratie geseegent was ende bij alle rechtschaepe ingeseetenen van deesen Staet ende oock van ‘t rijck van Engelandt in generael met geen cleyne vreught geapplaudeert was. Ende hadden mitsdien Haere Hoog Mogenden van Zijn Ma.^t oock nyet anders verwacht als dat zij over dit haer doen ende geluck extraordinairie souden sijn gecongratuleert geweest als tot grooten dienste van beyde natiën uytgevallen. Want wat soude ons bij den Engelssen nyet geëxprobeert ende verweeten geweest hebben in cas wij ons de saecke nyet bemoeyende dezelve Spaensse vloote Engelandt ongewaepent ende nyet op haer hoede sijnde als een valstrick soude mogen hebben overvallen ende dat wij daertoe occasie gegeeven hadden, dat sij so met ghemack in die haevens hadden mogen nestelen. Dat behalven deese reeden oock het recht om sulx te mogen doen voor de heeren Staten claer is ende bij ’t leste tractaet van Zuydthampton van weederzijden geaccordeert dat elckanders vianden zelffs in de havens soude mogen vervolgen ende nyet alleen in buytenreeden selffs mette zee ghemeen leggende, uyt crachte van welck tractaet oock Zijn Ma.^t het Fransse schip den Thorax genaempt gewaependerhandt uyt Texssel hadde doen ophaelen, schoon ’t accoordt tegens Vranckrijck geen plaets hadde; dat effenwel om ’t respect van Sijn Ma.^t sonder clachten ’tzelve hadden voorbij laeten ghaen. Vertrouwden daeromme de heren Staeten dat in dezelve reedenen ende hooghdringhenden noot Zijn Ma.^t ’tgunt deesen aenghaende gepasseert mocht sijn ten besten opneemen ende nyet meer en soude gedencken.

Dan hadde Sijn Ma.^t daerop geseyt sijn intentie geweest te hebben alle macht van Zijn Ma.^t bijeen te pressen omme beyde vlooten teffens te doen vertrecken ende daeromme den admirael maer versocht te hebben om noch twee daegen te willen wachten, ’tgunt nyet naegecomen was ende hem meest offendeerde off mishaeghde. Dan gerepliceert zijnde datten admirael weesende een dienaer van Haere Hoog Mogenden ende Zijn Hoogheydt ende van haer last becomen hebbende om de eerste occasie waer te neemen ende den viant te slaen, nyet en hadde connen langer vertoeven offte eenige occasie te versuymen ende hem sulcx nyet qualijck affgenomen te connen worden, alsmeede nyet Zijn Hoogheyt noch Haere Hoogh Mogenden, die sulck voorneemen van Zijn Ma.^t tevooren nyet bekent gemaeckt heefft connen werden.

Hadde Zijn Ma.^t hierop vorder geantwoordt dat hij verstaen hadde dat op ’t tractaet van Zuydhampton oock vrij wat soude connen werden geseyt ende daerom versocht dat aen Zijn Ma.^t schrifftelijcken wilden overgheeven de reedenen bij haer gerepresenteert omme dezelve deur eenige van zijn raedt naerder geëxamineert te mogen werden. ’Twelck ghedaen zijnde, hadde daernae over deese zaecke gesproocken metten deputi van IJrlandt, Henry Vaen, ende andere grooten de Spaenssen toeghedaen, die hem verweeten hadden dat ons doen ondraeghelijck was, dat wij ’s coninghs hoogheyt geledeert ende zijn souveraine gerechticheyt, selffs in sijn reede ende eygen camer gevioleert hadden ende dat daerom sonder behoorlijcke reparatie ende amende die saecke nyet en coste worden gepasseert, te min omdat Zijn Ma.^t de Spaensse vloote in zijn protectie genomen hadde.

Daerop bij hem was geantwoordt dat van deese protectie nyet blijcken soude, immers datte heeren Staten ende den admirael haer sulcx nyet aengeseyt zijnde ’tzelve ignoreerden ende mitsdien haer nyet en conde prejudiceren; voeghende daerbij dattet tractaet van Zuydthampton in zijn volle vigeur ende bij ’tzelve expres bedonghen was dat tenmintsten 15 jaer moste duuren ende offschoon Sijn Ma.^t uytten oorloge met Spagnen getreeden was, dat effenwel sulcx nyet en was met ons voorweeten, veelmin daernae met advoy geschiet; dat oock één alleen ’tzelve nyet en conde breecken volgens de claere woorden van ’t tractaet ende mitsdien verstaen moet werden sijn volle vigeur alsnoch te behouden. Sij daerteghens replicerende dat zelffs van onse sijde meede gebrocken hadden, deurdien so voor Den Bosch als voor Mastricht metten viant offte Spagnert buyten kennisse van Sijn Ma.^t hadden soecken te handelen. Dan bij duplicque sulcx ontkent werdende ende daerbij gesustineert weesende datten doen voor Den Bosch geen werck van den Staet maer alleen van den burgermeester Berckel van Rotterdam was, die tegens last van de regeringe onder de occasie, om den wissel der gevangenen te procureren, hem daertoe hadde laeten inwickelen; die daerop het ongenoegen van eenige van de principaelste in regeringe verstaen hebbende ende deur schrick van eenigh ongemack dat hem ter cause van dien moght opcomen in een teeringe geraeckt ende daervan gestorven was ende mitsdien den Staet nyet geïmputeert conde werden. Belanghende Mastricht was het werck van den Staet, maer wierde nyet gehandelt met Spagnen, maer die van d’ander zijde met dat wit ende oogenmerck omme alle Spagnerts uyt dat landt te doen ghaen; dat oock nyet conde geseyt werden dit een handel met Spagnen geweest te hebben, deurdien de saecke afftergebleeven was, omdat noyt procuratie uyt Spagnen hadde connen werden verthoont; dat haer geschriffte geëxhibeert zijnde de coningh de zaecke in den vollen raedt hadde gebracht ende aldaer doen ventileren, alwaer ’t meerendeel approberende het doen van deesen Staet, doch eenige weynige als den grave van Noordhumberlandt, den aertsbisschop, deputi van IJrlandt sir Henry Vaen ende den secretaris Willugban, weesende wel van den meesten aensien, seer heevigh daertegensaen gingen, sustinerende dat Zijn Ma.^t in sijn souverainiteyt gequetst ende de heele Spaensse vloote gedestrueert was ende dat daervan reparatie most werden gedaen.

Bij deese occasie was meede notabel dat Sijn Ma.^t van resolutie geweest sijnde omme nae twee daeghen de vlooten beyde te doen vertrecken, de groote ongelegentheyt van al zijn haevens ontdeckt is, als hebbende bevonden dat een oostewindt dezelve alle geslooten houdt, sodat alsnu ordre beghinnen te stellen om op andere plaetsen als voor deesen Zijn Ma.^ts scheepen te verdeelen. De zaecke so verde gebracht zijnde, vonde hem becommert off Sijn Ma.^t belanghende de zaecke van Duyns eenigh antwoordt soude verghen, wel connende affneemen dat Zijn Ma.^t hem zelffs nyet en soude condemneren ende van sijn gepretendeert recht versteecken ende dat alsso het antwoordt noch voor de croone ende veelmin voor deesen staet dienstigh conde sijn.

Ende daerop verstaen hebbende ’t advijs van Haere Groot Mogenden, vonden goedt de saecke daerbij te laeten ende alleenlijcken te versoecken antwoordt omme verbot te becomen tegens het overvoeren van contrebande waeren op Duynkercken ende ’t verhuuren van de scheepen aen den Spagnerts ende teffens meede omme bij eenige confidente vrunden te ondertasten op wat voet den vrundschap met Engelandt weeder best soude connen worden gestabilieert.

Hebben haer ten zelven eynde geaddresseert aen den grave van Holandt, een geaffectioneert man tot deesen Staet, ende metten zelven alles gecommuniceert hebbende, hebben naderhandt goedtgevonden Zijn Ma.^t te versoecken om met deesen Staet te willen comen in naerder onderhandelinge ende tractaet van een ligue offensive ende defensive tegens Spagnen ende andere vianden van beyde natiën, off alleen van defensive tegens allen ende eenen yegelijck die ’t een of d’ander soude pooghen in zijn vrijheeden, gerechticheeden ende commerciën te vernaedeelen ende dat onder beneficie van dien het verbot van ’t overvoeren van contrebande waeren op ’s viants haevenen soude mogen werden beslooten ende gepubliceert. Ende wierde bij Zijn Ma.^t hierop verclaert ditzelve met goedt contentement verstaen te hebben ende dat hij binnen vier daegen haer soude doen antwoorden op ’t eerste point van naerder ligue ende binnen 10 daeghen op ’t verbot van ’t overvoeren van contrebande waeren tot haer genoegen ende contentement. Middelertijt hadden uyt eenige groten verstaen het misnoegen dat Zijn Ma.^t hadde over twee saecken in zijn rijck, te weeten 1. dat zijn ingeseetenen door de meerder gemeenschap mette Spaenssen ende allerhande artificiën van de ambassadeur van Spagnen in dat rijck van haer voorghaende aert ende geneegentheyt totten dienst van die natie ende deesen Staet t’eenemael waeren verandert ende verset ende ten 2^en dat mettet toelaeten van de naerder alliantiën van deesen Staet met Vranckrijck sonder daerinne te participeren, oock de genegentheyt van dezelve van de Engelsse affgetrocken ende op Vranckrijck gediverteert was. Welcke beyde zaecken Sijn Ma.^t oordelde dat in toecomende met alle wijsheyt gerecht ende gebeetert behooren te worden tot dienst van beyde natiën. Ende hadde Sijn Ma.^t naederhandt doen versoecken dat uytte twee deductiën bij haer overgeleevert één moght werden ghemaeckt ende daer uytgelaeten ’tgunt van ’t weghhaelen van ’t Fransse schip den Thorax, deur ordre van Zijn Ma.^t gedaen, geallegeert is om alsdan met beeter fatsoen ende behoudens Sijn Ma.^ts respect daerop te mogen antwoorden dattet zelve bij haer gedaen is, maer omme effenwel deur ’t uytlaeten van dat articule deesen Staet geen prejuditie te gheeven; dat het eene concept tot beyde voorgaende met een clausule relatieff hebben gemaeckt, ’tgunt de Engelssen wel hebben gemerckt.

De saecke dan bij Zijn Ma.^t in den vollen raedt ghebracht ende ’t concept geleesen weesende, hadde Zijn Ma.^t datelijcken verclaert hem ’tzelve te behaegen ende goedt te vinden datte zaecken daernae moghten worden beleyt, ’t meerendeel van den raedt het advijs ende prompte resolutie van Zijn Ma.^t approberende ende met verscheyden reedenen oock confirmerende, dan den deputi van IJrlandt, den aertsbisschop ende noch 3 à 4 van de grootste haer datelijcken hiertegens cantende, sustinerende dattet een groote saecke was daerinne met groote voorsichticheyt ende circumspectie inne diende geghaen ende nyet wel so haest in geresolveert soude connen werden, versoeckende mitsdien Sijn Ma.^t deese saecke noch wat in bedencken te houden ende hem naerder op te beraeden. Was sulcx bij haer geobtineert dan weesende bij hem gespeurt datte zaecke hierdoor wierde getracht in longeur te brenghen ende zelffs valetudinair zijnde, hadde goedtgevonden alles te prepareren tot zijn vertreck ende den heere Joachimi ’t verhandelen van de vorder reste te beveelen; dat Zijn Ma.^t dit verstaende hem iteratyvelijcken opgehouden ende versocht heefft om nyet te willen vertrecken, dat hem zelffs noch naerder te spreecken hadde.

’Twelck geschiet zijnde, hadde Zijn Ma.^t hem voorgedraegen twee saecken: d’eene dat uyt deesen staet nae Schotlandt tot haer verstijvinge gelt ende ammunitie met geschut ende wapenen werdt vervoert, versoeckende dat sulcx verbooden ende geïnterdiceert soude mogen werden alsso hij dezelve was houdende voor rebellen, daer aen de croone groote vrundschap geschieden soude; d’andere dat verstaen hadde tusschen Denemercken ende deesen staet merckelijcke ongenuchten ende onlusten ontstaen te weesen ende alsso ’tzelve sijn oom was, dus hij nyet en soude connen lijden dat ongelijck aengedaen soude worden, presenteerde daeromme aen de heeren Staten sijn intercessie.

Dan hierop bij hem geantwoort sijnde dat deesen toevoer aen de Schotten bij particulieren sonder kennisse van den Staet geschiede ende datte zelve geen swaricheyt souden maecken daertegens bij placcaet te voorsien, mits Zijn Ma.^t van gelijcken verbot doen aen zijn ingeseetenen om aen onse formele vianden geen gelijcke waeren als voor deesen toe te senden. Ende op ’t ander verclaerende geen sonderlinge misverstanden met Denemercken te weesen off souden onderlinge connen werden bijgeleyt sonder Zijn Ma.^t (die zij effenwel van de goede inclinatie bedancken) die moeyten te vergen; de regeeringe van deesen Staet wel weetende dat haer geen meer oorlogen ende welmin met coningen die so maghtigh ter zee sijn en dienen, naemen effenwel aen van alles ten besten te rapporteren. Dan hadde op ’t eerste point Zijn Ma.^t hem effter versocht noch yet te willen vertoeven ende dat voor zijn vertreck hem antwoordt tot zijn contentement ende genoegen soude doen toecomen. Dan alsso sijn dispositie nyet wel toe en liet langer te blijven, hadde goedgevonden metten heer Veen van de zaecke te spreecken ende heefft voor denzelve verthoont zijn verblijff geen dienst te connen doen, alsso sijns oordels de saecken van ’t rijck staende in pointen om een parlement te beschrijven, daer soveel ende contrarie interesten affgedaen ende verscheyden geoffendeerde partijen haere grieven sullen inbrengen ende affgehandelt sullen moeten werden. Ende meede in procinctu om tegens de Schotten de oorloge aen te vaerden, daeraen ook meenichte van occupatiën, preparatiën ende remuementen sonderlinge in een rijck dat alsnu van de oorloge ontwent is, aen vast sijn, nyet geschaepen was dat geduurende alle dezelve occupatiën Zijn Ma.^t offte den raedt binnen een maent off 6 weecken bequaem souden weesen om met haer in vorder handelinge te comen.

Denzelven heer Vaen ’tzelve met hem genochsaem adstipulerende, doch effenwel aenraedende omme te blijven, hadde sonder yet meer te seggen aparte audiëntie aen Zijn Ma.^t versocht ende geobtineert. Ende doenmaels metten heeren Joachimi aen denzelven verthoont zijn indispositie ende noot om te scheyden, versoeckende Zijn Ma.^t hem te gevalle daerinne te believen, temeer alsso den ordinaris ambassadeur last hadde omme de saecke van ’t tractaet met Zijn Ma.^t opte eerste geleegentheyt naerder te verhandelen. Versoeckende teffens aen Zijn Ma.^t op zijn versoeck van verbot ende vorder genegentheyt van Zijn Ma.^t tot deesen Staet een goedt schrifftelijck antwoordt hem meedeghegeeven te mogen worden, hadde Zijn Ma.^t zijn vertreck hoewel ongheern effenwel toegestaen, doch de schrifftelijcke acte nyet noodigh gevonden. Maer wel dat hem meede gegeeven souden werden credentiebrieven aen de regeringe ende aen Zijn Hoogheyt, bij dewelcke nyet alleen verclaert soude werden dat sijn persoon in ’t rijck lyeff ende aengenaem geweest was, maer teffens om naerder te mogen openen ende Haer Hoog Mogenden ende Zijn Hoogheyt verseekeren van de intentie ende genegentheyt van Zijn Ma.^t, verclaerende in spetie dat hij de heeren Staten verseekerde van zijn vrundschap ende dat hij solanghe hij leeffde om gheene reedenen ter weerelt hem daervan bij yemanden, wie ’t oock moght zijn, soude laeten vervreemden ende ten zelven eynde nyet alleen op ’t versoeck bij gelegentheyt een bequaem antwoordt tot contentement van Haer Hoog Mogenden soude doen toecomen, maer oock geresolveert was een eeuwich tractaet van alliantie mette selve te sluyten ende dat point op ’t serieuste te sullen vorderen ende dat hij van alles sodanigh rapport soude mogen doen, waermeede zijn affscheyt van Zijn Ma.^t genomen hebbende, was tot een teycken dat hij daer aengenaem geweest was bij Zijn Ma.^t met een gulden vasel, swaer weegende 100 oncen, vereert ende alsso gedimmitteert; weesende de geheele saecke gelaeten op ’t naerder tractaet van alliantie tusschen Zijn Ma.^t ende deesen Staet te maecken, daerop den heere Joachimi volcomen last gegheeven was ende de saecken van Duyns gelaeten bij ’t gepasseerde sonder dat een woordt in drye maenden herwaert daervan was gerept, maer wel van andere saeken: van Amboina, van de repressaliën ende andere particuliere clachten, die hij als nyet weesende van zijn commissie, gedetrecteert ende tot eenen bequaemeren tijdt verschooven hadde.

Waermeede eyndigende danckte de heeren van de vergaderinge voor de eere hem aengedaen ende versochte zijn gebesogneerde als genochsaem zijn commissie ten vollen geëffectueert hebbende ten besten opghenomen te mogen werden, exhiberende meteenen twee credentiebrieven, eene aen Haere Hoogh Mogenden ende ’t andere aen Zijn Hoogheyt, bij dewelcke de aenghenaemheyt van zijn persoon aldaer, ’t goedt contentement van zijn gebesogneerde ende ’tgunt vorder van de affectie ende goede inclinatie van Zijn Ma.^t tot continuatie van de vrundschap met deesen bij denzelven gerapporteert was, claerlijcken is geconfirmeert ende is voor zijne goede officiën en debvoiren ende ’t ghedaen rapport vrundtelijck bedanckt ende daermeede vertrocken.

170. Tottet examen van de instructie van den secretaris van de vergaderinge zijn gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Delfft, Amsterdam, Alckmaer ende Hoorn.

171. Tot commissarisen van de requesten voor de jegenwoordige weecke zijn gecommitteert een van de heeren van Dort, Goude ende Hoorn.

172. De vrouwen en de weduwen van de solliciteurs noch over de 600.000 £ aen ’t landt ten affteren zijnde ende van haere respective crediteuren geruïneert werdende, versoecken ootmoedighlijcken dat haer het contract metten Staet gemaeckt gepresteert ende dienvolgens het resterende ¼ part voldaen ende van die van ’t Noorderquartier haer quote daaerinne meede gefurneert moght worden.

173. Den colonel Kilpatris sonder solliciteur sijn eygen compagnie haer maentgelden verschafft hebbende ende daerover een excessive somme ten affteren sijnde ende bij zijn crediteuren meede geëxecuteert werdende ende versoeckende dat ordre gestelt moght werden ten aensien van die van ’t Noorderquartier omme volgens de resolutie haere quote op te brengen teneynde daeruyt satisfactie aen hem ende andere meer die daerom geruïneert worden, ghedaen moght werden. Is bij deese occasie meede verhaelt hoe dat eenige solliciteurs ten vollen, andere ten halven, andere dubbelt, andere met obligatiën waeren voldaen, daervan zij de ordonnantiën noch in handen hadden behouden ende dat daerdeur de clachten van sommige noch quaemen te vermeerderen; dat oock eenige die wat verre van huys geseeten zijn ende sonder solliciteurs haer compagniën hebben onderhouden, nyet met allen ontfanghen hebben. Sodat nae deliberatie de heeren van Hoorn ende Enckhuysen bij haere resolutiën persisterende, goedtgevonden is de heeren Committeerde Raeden te belasten om alvoren over te leeveren naerderen staet van de gedaene betaelinge aen d’een ende d’ander, wie halff, heel off dubbelt off nyet met allen is betaelt, mitsgaders van de schult die noch te betaelen staet, omme dezelve gesien naerder op alles gedisponeert te werden.

174. Is geleesen een missive van den heer van Ribencourt claeghende over de veranderinge van de resolutie vanweegen deesen Staet concernerende de wisselinge van de gevangenen te waeter op eenen heel anderen ende nyeuwen voet daertoe noyt sullen verstaen, dreyghende voortaen nyemant los te sullen laeten ende in effect geen quartier ter zee langer te sullen toestaen. Waerop gedelibereert zijnde gaff de leeden vreemt dat den viant nu dit beghint te dreygen daer wij voor deesen hem meede hebben gedreyght; sustinerende dat deur de slappe voorsorge voor de saecken ter see sulcx werde geoccasioneert ende dat daeromme noodigh was om deese defecten voor te comen, datte zaecken ter zee met meerderen ijver behartight ende de aengevangen besognes voltrocken ende geëffectueert souden behooren te werden; alsmeede die van de Deense saecken ende van ’t aenschrijven van de Admiraliteyten ende directeurs om al haer scheepen prompt gereedt te maecken ende meede van ’t vaststellen van de reductie van de interesten ende ’t stellen van een fons om dezelve te connen in ’t werck stellen. ’Twelck bij alle leeden so verstaen weesende, is in dier voegen meede geconcludeert geweest.

175. Belanghende het 26^e articule van de ordonnantie van ’t zoudt belastende de stuurluyden van de buyssen meede met zoutgelt, schoon nyet gegoedt en sijn, dat Committeerde Raden meenen geroieert te mogen werden om de disputen daeruyt ontstaende sonder eenigh proffijt, is nyet geraeden vonden inne te treeden, maer beeter dat in volgende poincten van beschrijvinge werde gebracht.

176. Den heer van Noordwijck uytten naeme van de andere gedeputeerden rapport doende van de zeezaecken, verclaerde voornaemelijck bij haer in consideratie gecomen te weesen het stuck van de Zeeusse cruyssers, die de leeden gesaementlijck oordeelen dat om haeren gedaene diensten nyet alleen van haere deffecten voldaen, maer ook in toecomende met verseeckeringe van de betaelinge der belooffde premiën aen de handt gehouden ende ten zelven eynde ontbooden behooren te worden. Ende omme dezelve te graegher te maecken, dat men soude mogen practiseren vijff Generaliteyts middelen, te weeten ’t kleynzeegel, booter buytensduyns, goude ende zijde laeckenen ende den impost op zuyckeren ende syropen metten tabacque ende het provenu van dezelve appliceren tot haer betaelinge; dat men teffens meede soude over de Generaliteyt negotiëren een somme van 200.000; dat men dezelve penningen soude stellen in handen van den ontfanger van Holland ende Zelandt om de restanten van de nyeuwe geusen uyt betaelt te werden. Dat voorts de heeren van Hollandt ende Zelandt voor de betaelinge aen dezelve in toecomende souden mogen caveren, mits ’t incomen van de verscheyden middelen haer bij de Generaliteyt in handen gestelt ende voorts geaccordeert zijnde, dat zij het vorder cort bij defect van de voors. provintiën sullen mogen corten aen de haer ordinair ende extraordinair consenten.

Hierop gedelibereert zijnde, is genochsaem bij alle leeden met dit advijs geconformeert ende verstaen dat tegens zeeckeren corten daeghe uytten name van de Staten-Generael dezelve Zeeuse cruyssers sullen werden beschreven ende dat dezelve brieven sullen werden geaccompagneert met brieven van deese vergaderinge. Dat oock van ’t affterweesen een staet sal werden gemaeckt ende de lijste daervan gesien zijnde, dat ordre gestelt zal werden opte betaelinge derzelver; dat men den booter buytensduyns ende ’t kleynzeegel simpelijck daertoe zal voorslaen ende de ordonnantiën daervan doen instellen; maer belanghende de andere middelen op ’t incomen te beswaeren datte ordonnantiën daervan ingestelt zijnde, de leeden alvooren sullen moeten werden gecommuniceert om haer consenten op te openen. Dat voorts debvoiren aen de provintiën sullen worden gedaen om ’t provenu van dese middelen aen Holland ende Zelandt te laeten comen ende te consenteren dattet cort van de premiën bij defect van de provintiën soude mogen werden gevonden tot laste van de provintiën uytte ordinaris ende extraordinaris consenten van dezelve aen de Generaliteyt ende dat in sulcken cas dezelve daervooren aen de cruyssers vast sullen staen.

Belanghende de vordere pointen van de zeezaecken, spreeckende van de plaetse van ’t schoonmaecken van de schepen bij somertijdt ende van ’t provianderen van dezelve volgens de remonstrantie bij den heere lieutenant-admirael overgeleevert ende off de custscheepen van de directeurs weeder onder de Collegen ter Admiraliteyt te reguleren, alsmeede off een nyeuwe staet van oorloge voor den Admiraliteyten te maecken, watte doen met de acht custscheepen van de defectueuse provintiën ende hoe dezelve in zee krijgen, alsmeede hoe ’t last- ende veylgelt best in train zal connen werden gebracht, waeren de heeren gedeputeerden van advijs dat beeter bij omvraege in de volle vergaderinge als in besogne souden connen werden affgedaen. Waeromme oock goedgevonden is op mergen daervan aparte omvraege te doen.

177. De heeren Committeerde Raden binnenstaende verclaeren omdat zij geoordelt hebben de negotiatiën voor ’t landt langer ondraeghelijck te weesen, daeromme voorslagh gedaen te hebben van de reductie van de interesten, dat sij nyet alleene nut ende noodigh, maer oock doenlijck ende reputatieus voor ’t landt bevonden hebben te sullen weesen, mits daertoe een fons gevonden werdende om de versochte afflossinge te connen doen ende teffens meede ordre gestelt zijnde omme de aenstaende lasten van ’t veltleeger ende van de zee te connen vinden.

Dan dewijl de saecke so lange getraineert wordt, vreesen effenwel een spaeck in ’t wiel moghte raecken ende ’t geheele werck totte meeste schaede ende nadeel van ’t landt verset werden, ’twelck soo ’t gebeuren moght somme van penningen bij negotiatie promptelijcken in handen zal moeten werden gestelt omme daeruyt de solliciteurs, de affterstallige militie buyten ende opte affectatie staende, de voerluyden, de beurtschippers, de Admiraliteyten, directeurs van de custscheepen, de affterstallige tractamenten van de officiers, mitsgaeders het veltleeger met den gheheelen train van oorloge ende de nyeuw te werven waertghelders met hetgunt daeraen dependeert ende noch andere oneyntelijcken lasten meer eenige satisfactie ende contentement van betaelinge te doen; tevreeden zijnde alle dezelve lasten in specie naerder te demonstreren soo ’t de vergaderinge geraeden vindt. Concluderen daeromme dat ’t een off ’t ander promptelijck geresolveert werden off dat nootsaeckelijck nae hem de clachten van de militie openbaeren ende andere inexcusabele meer, de saecke geschaepen is te sullen vervallen in een onmijdelijcke confusie ende sodanighe extremiteyten die de totale ruïne na hem sleepen; bidden ende begheeren derhalve dat alles nae sijn gewichte opgenoomen ende eer ’t te laet is behoorlijcke voorsieninge in magh werden ghedaen.

Hierop gedelibereert zijnde, oordelden alle leeden het stuck van de reductie nut, noodigh, dienstigh, wel practicabel ende ten hoochsten voor den Staet reputatieus, uytgeseyt Delfft alleen die sustineerden 80.000 £ aen renten ende interesten op ’t landt te hebben ende dat zij nae proportie van alle de steeden van Zuyd-Hollant die t’saemen 506.000 £ opte comptoiren hebben met geen meerder somme als 30.000 £ nae de quote van haer stadt behoorden beswaert te sijn ende mitsdien buyten proportie 50.000 £ beswaert te weesen, sodatte reductie van deese somme haer ingeseetenen boven andere soude treffen ende daeromme in dit point nyet te connen consenteren so lange daerop geen naerder satisfactie zal zijn gedaen. Die van Amsterdam hiertegens sustineerden dat die van Delfft deur haer eygen begeerlijckheyt tot so groote negotiatie geraeckt waeren ende dat beneficie doenmaels voor haer burgerije alleen wilden genyeten, allen anderen daerbuyten excluderende ende dat zij mitsdien so lange de proffijten ghenooten hebbende geen reedenen hadden van claeghen boven andere, maer wel om haer van die coop te bedancken.

Alckmaer vondt het stuck van reductie meede dienstigh, dan wouden alvooren vastgestelt hebben dat men in zes maenden geen negotiatie soude doen ende teffens verseeckert weesen datte 1.200.000 £ uytte restanten van de verpondinge van ’t jaer 1637, 1638 ende 1639 soude connen werden gevonden; vreesden anders datte resolutie geen voortgangh soude neemen ende dattet heele voorneemen van so ghrooten saecken steecken blijvende het landt in veel meer ongeleegentheeden soude engageren. Haerlem ende enige andere leeden wilden het fons van 800.000 £ tegens den penning 16 genegotieert hebben om te seeckerder te ghaen, vreesende als de luyden voor den penning XX geen gelt souden willen vercoopen, dat daermeede de heele saecke soude werden verbroddet. Rotterdam ende andere daertegens urgeerden de negotiatie tegens den penning XX, verclaerden haeren ontfanger al 50.000 £ tegens dien penning aengebooden te weesen ende dat voor de reste oock nyet te vreesen was. De Edelen ende de meeste andere leeden meenden dattet gryeff van Delfft vooreerst diende bijgheleyt ende verstonden daeromme datte heeren van Delfft haer souden hebben te voeghen bij ’t besogne omme van de gedeputeerden te hooren voorslaegen van accomodatie daerdeur het grieff soude connen werden weghgenoomen. Andere leeden haer hiermeede conformerende, is in dier voegen geconcludeert geworden ende zijn de leeden versocht op mergen deese zaecke te voltrecken.

178. De heeren Committeerde Raden naerder bericht doende opte clachten van Utrecht tegens het beswaeren van den bisschuyt, meel, broot ende stijffsel selffs boven Hollandt, tegens de Unie ende daerbij verclaerende de reedenen daervan ende hoe datte heeren van Utrecht geneegen bij eenige voorslaegen dit different wegh te neemen, is goedtgevonden de heeren Committeerde Raden te authoriseren om deesenaenghaende mette heeren van Utrecht in onderhandelinge te comen ende van de voorslaegen daer te vallen, rapport te doen.

179. Is geleesen een missive van de heeren Staten-Generael van den 4^en martii bij dewelcke overgesonden wierden de placcaten van de reductie van den goude ende silveren spetiën met versoeck dat die allomme gepubliceert, de comptabilen den eedt affgenomen ende voorts nae haer forme ende inhouden souden mogen werden gepractiseert ende meede van den gedaenen eedt haer lijste toegesonden te mogen werden omme de provintiën daertoe meede te beeter te disponeren.

Waerop gedelibereert zijnde is verstaen ende geresolveert alvooren in deesen te treeden datt vasticheyt van de respective provintiën ende steeden onderlinge sal moeten becomen sijnde van dat het placcaet allomme gepubliceert ende gepractiseert sal worden ende den eedt bij den comptabilen geden ende daervan lijste overgesonden werden volgens ’t placcaet.

180. De heeren Staten-Generael bij brieven van den 4^en martii recommanderende het versoeck van de magistraeten van Breda omme tot erectie van zeecker gasthuys voor de siecke soldaeten aldaer te moghen hebben een extraordinaris collecte door de provintiën, thoonden de leeden daertoe cleyne inclinatie om de meenighfuldige collecten die in haer steeden voor allerhanden armen gestaedigh moeten werden gedaen. Ende is daeromme ’t versoeck opgehouden in naerder bedencken.

181. Uytte remonstrantie van den admirael Tromp in omvraeghe gebracht zijnde off men reedenen aldaer gededuceert den capiteynen van de cust het zelff schaffen nyet soude mogen werden toegestaen om den admirael van de gestadige quellingen over de cost te ontlasten, wierde bij den heeren van Amsterdam, Schiedam, Enckhuysen tegengesprooken als naedeeligh voor ’t landt. Doch d’andere leeden daerinne consenterende, is bij meerderheyt van stemmen deese veranderinge weeder geconcludeert mits dat in naerder omvraeghe zal werden gebracht wat dezelve van ijder cop daegs sullen hebben te genyeten; werdende meede vastgestelt dat ten mintsten 9 maenden in zee souden moeten zijn ende dat de minder tijdt haer soude werden gecort.

182. Belanghende ’t reduceren van de custscheepen onder de Collegiën ter Admiraliteyt meede omvraege gedaen weesende, wierde alleenlijck bij Amsterdam, Enckhuysen ende ons tegengesproocken: wilden alvooren van de betaelinge van de quote der provintiën verseeckert zijn om de Collegiën in geen meerder lasten te engageren. Dan alle d’andere leeden drie veranderinge noodigh oordelende om de Admiraliteyten temeer wercks te gheeven ende deur geformeerde Collegiën alles bestieren ende alles met meerder authoriteyt uyt te voeren, is oock deese veranderinge ende reductie bij meerderheyt van stemmen vastgestelt, mits datte provintiën alvooren souden hebben te stellen vaste zeekerheyt, dat haer quote in de penningen totte gemelte scheepen van noden promptelijck zal werden gefurneert, sodat daer staet op gemaeckt sal mogen werden, mits meede datte penningen apart ontfangen ende geadministreert ende tot geen andere lasten sullen mogen werden gediverteert.

Dan verclaerden de heeren van Amsterdam deese conclusie geensints te connen advoieren, daertegens wel expresselijck protesterende ende versoeckende daervan notitie gehouden te worden. Enckhuysen ende wij contradiceerden dezelve meede ende versochten van gelijcken daer aenteyckeninge gedaen te worden; doch is dien onvermindert bij de resolutie gepersisteert.

183. Op ’t last- ende veylghelt mitsgaeders ’t havengelt meede verscheyden consideratiën vallende, veele meenende dattet havengelt als een minder belastinge ter Generaliteyt soude mogen worden geürgeert; anderen weeder sustinerende dat dit een meerder belastinge geeven soude omdat de extraordinaris lasten van de directie opte Noordzee dan noch effenwel souden moeten worden gedraegen, ’twelck onlijdelijck is ende daerom contrarie gelast te zijn. Ende vorders allegerende dattet last- ende veylgelt eenparichlijcken gearresteert zijnde daerop vorder instantiën dienen ghedaen, is eyntelijck goedgevonden de voorghaende gecommitteerden te versoecken eens naerder te willen resumeren ’t gebesogneerde deesen aenghaende metten gedeputeerden van Zelandt ende daervan rapport te doen omme de gedeputeerden van Zeelandt in de Generaliteyt op haer antwoordt tot replijcquen toegevoeght ende de provintiën bekent gemaeckt te werden.

184. Die van Emrick versoeckende haer satisfactie gedaen te mogen werden van 2 ordonnantiën van 25.000 £ tot betaelinge van de servitiegelden haer in den verleeden jaere gepasseert, daerop wel 80 compagniën zijn pretenderende ende haer dreyghen gelijcke commotie als eenige jaeren geleeden met groot pericule van de stadt hebben uytgestaen, ’twelck gebeurende soude als een loopent viertjen omghaen deur alle frontieren ende het landt in de meeste extremiteyt van de weerelt gebracht. Is nae deliberatie ’t versoeck wel noodigh geoordelt, maer effenwel opgehouden moeten werden totdat eenige middelen ingewillight souden zijn.

185. Den agent Wickefort voor de landgravinne van Hessen ter Generaliteyt versocht hebbende uyt te mogen voeren een goede partije ammunitie ende vivres mits betaelende binnen een maent het convoy- ene licentgelt, ten waere de landgravinne binnen die tijdt weeder metten keyser quam te breecken, in welcken cas van dit ende convoygelt ontslaegen ende vrij souden zijn. Is nae deliberatie goedtgevonden dat alvooren de lijste van de uyt te voeren goederen ende waeren hier verthoont ende sorghe gedraegen sal moeten werden dat nyet meer ondersluype. Deese lijste dienvolgens verthoont werdende wierde versocht 75.000 lb. polver, gelijcke quantiteyt lonten, 10.000 lb. salpeter, 10.000 lb. swavel, partije granaten, hellebarden, 3000 musquetten, 1400 vier-rovers, 3000 piecken, 140 lasten rogge, 140 lasten haver ende meer andere graenen, 14 lasten boter, voorts eenige tonnen pick, teer ende quantiteyt asijnen, etc. Waerop effter gedelibereert weesende, is bij meest alle leeden ’tzelve toegestaen ende dienvolgens geconcludeert, mits dat sorghe sal werden gedraeghen datter nyet particuliers onder loope, alles in conformité van ’t geadviseerde ende geresolveerde ter Generaliteyt.

186. De orateur Hagha ter Generaliteyt ingeleevert hebbende zeeckere memorie behelsende de reedenen waeromme dat noodigh is eenen anderen orateur vanweegen deesen staet aen de Ottomanische Porta gesonden te worden, sonderlinge in deesen coniuncture van tijdt, daer de christenheyt van dezelve met oorloge gedreyght werdt; meent oock dat buyten laste van den staet de oncosten van deese ambassade tot laste van de commerciën souden connen werden gevonden. Is nae deliberatie goedgevonden datter zelve memorie alhier meede ingebracht ende geleesen sal dienen te werden, omme de reedenen gehoort dan in de saecke te resolveren als men sal vinden te behooren.

187. Is bij den gedeputeerden gebesogneert hebbende over de accomodatie van de questiën tusschen den heer van Schaegen ende classe van Leyden ter eenre ende de deputeerden van ’t synode mitsgaders de gemeente van Barsingerhorn ter andere zijden rapport ghedaen, segghen nae verscheyde voorslaeghen ende inductiën de saecke so verre gebracht te hebben dat eyntelijcken bij haer zeecker voorslagh is gedaen daerbij haers oordels beyde partijen werden geaccommodeert. Van inhoude dat behoudens het respect ende eerwaerdigheyt van die van den synode ende meede van den classe van Alckmaer ende de gehouden proceduren over ’t beroep van domini Bulaeo, gelaeten zijnde in haer waerde offte onwaerde, den heer van Schaegen volgens zijn jus patronatus een ander bequaem persoon sal moghen presenteren ende dat denzelven bij de gemeente volgens de ordre van de kercke alsdan beroepen sal werden, ten waere dezelve eenige reedenen hadden ter contrariën die sij daertegens sullen moghen allegeren omme nae behooren op gelet te werden. Dat deesen voorslagh den heer van Schaegen geoopent zijnde, dezelve verclaert hadde daermeede tevreeden te sijn so die van synode ende die van de gemeente aen d’ander zijde dezelve voorslagh wilden acquiësceren; so nyet, dat alsdan verstonde t’eenemael in zijn geheel te blijven ende deur deese voorslaegen nergens inne geprejudiceert; dat de gedeputeerden van de synode verclaerden den voorslagh haer nyet onsmaeckelijck te sijn, effenwel sonder communicatie met haeren meedegedeputeerden haer nyet te connen openen, naemen effenwel aen alle goede officiën te doen. Die van de gemeente van Barsinghorn verstonden meede alvooren metten haeren dit voorslagh te moeten communiceren ende versochten tot dien eynde daervan copye. Vonden haer meest beswaert dat juyst reedenen van mishaeghen souden moeten seggen; meenden genoch te weesen als sij moghten verclaeren, de saecke sulcx voorvallende, dat de man haer nyet en haeghde, soodat alsnu alleen in consideratie compt off men de gedaenen voorslagh bij resolutie sal vaststellen dan off partijen copye daervan zal werden gegeeven omme alvooren daerover te communiceren met dengheenen dien’t behoort, blijvende hierentussen alles in zijn geheel.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden in deesen vooralsnoch liever met inductie als decisie te ghaen ende dat daeromme van den voorslagh copye zal werden gegeeven aen de gedeputeerden van de synode ende meede die van de gemeente omme dezelve metten geenen daer ’t behoort te communiceren. Met last omme tegens het beghin van de aenstaende vergaderinge daerop haer naerder last ende bescheyt aen de voors. heeren commissarisen te openen omme in cas van vorder misnoegen de saecke bij deselve vorder geaccommodeert offte rapport van ghedaen te werden aen deese vergaderinge; blijvende in sulcken cas den heer van Schaegen belanghende de geheele zaeke in zijn geheel ende onverset ende den predicant Bulaeus gecontinueert in zijn provisionele bedieninghe.

188. Daernae in omvraege gebracht zijnde wat vorder te doen in de saecken van Denemercken, wierde bij die van Amsterdam geallegeert dat opten 9^en martii lestleeden een pertinente resolutie dienthalven genoomen was, so op ’t affsenden van eenige ambassadeurs nae Sweeden ende Hanssesteeden, ’t formeren van haere instructiën, ’t huuren van eenige extraordinarie scheepen, het schrijven van een brieff aen Zijn Ma.^t van Denemercken ende anders ende dat nyet anders resteerde dan datte zelve eens geresumeert ende de poincten daerinne vermelt op ’t spoedichste geëffectueert ende in ’t werck gestelt werden. ’Twelck bij de andere leeden gevolght weesende, is dienvolgens dezelve resolutie naederhandt geresumeert ende doenmaels verstaen eer verder in deesen te treden, dat deur vorige gedeputeerde alle dezelve pointen in de resolutie beghreepen, beneffens het versoeck van de ossevaerders bij den Raedt ter Admiraliteyt van ’t Noorderquartier gerecommandeert omme van ’t verbot geëximeert te zijn, met Zijn Hoogheyt naerder gecommuniceert ende desselffs hooghwijse consideratiën daerop verstaen ende van alles rapport sal werden ghedaen omme alsdan naerder inne geresolveert te werden.

189. Het point van de reductie van de interesten effter geresumeert sijnde, persisteerden de heeren van Delfft bij haere difficulteyten; sustinerende daertoe nyet te connen verstaen ten waere een somme van 50.000 £ ’s jaers daer sij boven andere meede beswaert zijn, haer affgenomen ende daervan met deese reductie ontlast mochten werden; dat anders de ruïne van haer stadt daer genochsam aenhingh ende al lange over geclaeght hadden. Dan d’andere leeden meenende dat dit afflossen van Delfft voor veele particulieren die dat moghten hooren, een groot affterdencken, jae, genochsaem een krack ende reductie gheeven soude, alsso vermoeden souden dat sulcx nyet sonder reeden geschiede. Zijn nae deliberatie die van Delfft effter versocht haer tegens mergen bij haer principaelen naerder te willen doen lasten.

190. Effter voorgedraegen weesende de lijste van de conversie van de bidets in nyeuwe compagnieën ruyters ende hoeveele datte betaelinghe van d’een ende d’ander verscheelt, wierde bevonden datte bidets mette 20 ruyters onder Staeckenbrouck ende noch 20 onder Wijnbergen ’s jaers bedraeghen hebben over de 2270 bidets ƒ 19.440 £, daertegens de 5 compagnieën ruyters van graeff Hendrick van den Berge, harquebusiers mette compagnie cuyrassiers t’saemen bedraeghen ƒ 19.474 £, souden dan de ruyters 34 £ ter maent ende 294 £ in ’t jaer meer bedraeghen. Daerenboven comen de tractamenten van de nyeuwe colonelschappen van de ruyterije te bedraeghen ƒ 18.208 £, compt t’saemen ƒ 18.502 £. Waertegens gestelt ’tgunt de servicen van de bidets plachten te bedraegen, te weeten 18.624 £. Blijckt datte lasten van de ruyterije minder zijn als van de bidets.

Hierop gedelibereert zijnde, merckten de leeden dat hier in de bilance nyet ghebracht werdt de servijsgelden van de ruyterije ende hoeveele die bedraeghen, dat een heel andere reeckeninge maecken sal. Waeromme goedgevonden is Committeerde Raden te versoecken om te dienen van advijs hoe die saecke leyt om alsdan inne geresolveert ter werden.

191. De burghermeesteren van Ossanen iterative instantiën doende dat Committeerde Raden in ’t Noorderquartier mochten werden gelast alsnoch te dienen van haere restrixtie tot noch toe afftergehouden op haere gedaene clachten met surcheance van de executie de novo weederom beghonnen, is nae deliberatie nyettegenstaende de contrarie advijsen ’tzelve versoeck toegestaen ende de aenschrijvinge gedecreteert, in die termen dat teffens Committeerde Raden sullen werden versocht de beghonnen proceduren te willen stateren tot naerder resolutie alhier bij de vergaderinge met kennisse van zaecken te neemen.

192. De heeren Committeerde Raden op ’t versoeck van den heer van Duyvenvoirde om te hebben betalinge van seeckere schult bij ’t landt aen zijn vaeder over verscheyden diensten noch ten affteren volgens de obligatie van den jaere 1585 daervan sijnde, verclaerende haer instructie te houden dat geen betaelinge mogen doen van eenige penningen voor ’t jaer 1590 verschult ende dat de dispositie daerover simpelijck is staende aen de heeren Staten. Hierop gedelibereert zijnde is verstaen datte heeren Committeerde Raden haer in de finantiën op deese schult eens sullen informeren hoe die leyt ende daervan naerder adviseren, alsmeede van de reedenen waeromme haer gelast is geen ouder schulden als nae ’t jaer 1590 te mogen betaelen, om op alles alsdan naerder gelet te werden.

198. De gedeputeerden van de Groote ende Cleyne Visscherije op ’t subsidie van ’t verleeden jaer noch aen deese provintie ten affteren sijnde een somme van 120.765 £ ende versoeckende betaelinge omme haere oorloghscheepen ende fregatten in see te mogen doen ghaen, buyten welck nyet apparent is dat eenige preparatiën gedaen ende alsso de visserije genochsaem zal moeten werden geprostitueert. Dan is nae deliberatie verstaen sonder voorghaende consenten in deesen nyet getreeden te connen werden.

199. De raeden ter Admiraliteyt van ’t Noorderquartier recommanderende ’t versoeck van de vischbootvaerders op Vlielandt omme met een tweede oorloghschip bij ’t College van Amsterdam gesecondeert te werden, is goedtgevonden ’t advijs van de voors. raeden ter Admiraliteyt daerop alvooren te verstaen.

200. De directeurs van de Mase gelast geweest zijnde omme ’t schip van Colster ende capiteyn Diemen meede gereedt te maecken ende daertoe bethoonende haeren ijver ende geneegentheyt mits haer alvooren tot betaelinge van de nootlijcke oncosten penningen geleevert werdende, is meede goedgevonden deese zaecke tot naerder consenten op te houden.

201. De ontfanger Hoeffijser effter claeghende over de executiën hem bij zijn crediteuren [van]weegen de geleende Brandenburchse penningen gedreyght, versoeckende datte heeren Staeten hem daervan bevrijden ende de crediteuren contentement gelyeffden te doen, mits daertegens weeder ontfanghende de penningen bij executie van de domeynen te procederen als ’t hefft in de handt hebbende, is nyet goedgevonden in dit versoeck te treeden, maer wel datter generalijck zal werden gedenunchieert datte meyninge van deese provintie is datte executie opte Brandenburchse penningen gedecerneert sonder eenigh vorder dilay sijn voortgangh neemen ende voltrocken sal moeten werden omme ’t gemeene landt ende deesen suppliant eens van deese schult ende particuliere executiën ende moeyelijckheeden te bevrijden ende te ontlasten.